Ze ontvluchtte als 17-jarig meisje het meest gesloten land ter wereld: Noord-Korea. Het kostte haar jaren om vanuit China Zuid-Korea te bereiken. Hyeonseo Lee publiceerde donderdag een boek over haar ervaringen en werd door Sky News geïnterviewd.

Voor Lee was het oversteken van de grens naar China niet het moeilijkste. Ze woonde in de buurt van de grens en had goede banden met de bewakers. Het lastigste was om ongezien door China en Laos te reizen, omdat die landen Noord-Koreaanse vluchtelingen terugsturen naar hun vaderland – waar hen doorgaans zeer zware straffen wachten.

Steeds een nieuwe identiteit – tot op de dag van vandaag

Om die reden heeft ze haar memoires ook de titel The Girl With Seven Names gegeven, omdat ze continu van identiteit moest switchen. Ook Hyeonseo Lee is niet haar echte naam:

“Hyeon betekent zonneschijn. Seo betekent geluk. Ik koos deze naam zodat ik mijn leven in het licht en de warmte zou leven en niet meer zou terugkeren naar de duistere schaduwen.”

Ondanks het gevaar om te worden gerepatrieerd naar Noord-Korea, keerde Lee jaren later toch terug naar China. Ze wilde namelijk haar moeder en broer ook helpen het land van Kim Jong-un te ontvluchten. Lees hier een voorpublicatie op de website van The Guardian over hoe ze dit deed.

Bekijk hier een ander interview dat Lee onlangs had met de BBC:

De gewone Noord-Koreaan

Waarom besloot ze haar ervaringen op te schrijven, vraagt de interviewster. Lee aarzelt even en zegt dan:

“Er wordt erg veel over Noord-Korea gesproken, maar dan gaat het doorgaans over kernwapens en langeafstandraketten. De gewone Noord-Koreaanse burger wordt dikwijls vergeten. Met mijn boek hoop ik mensen te inspireren zich op wat voor manier dan ook in te zetten voor mensen in Noord-Korea en voor Noord-Koreanen die in China op de vlucht zijn.”

Lee zegt optimistisch te zijn over de toekomst en is ervan overtuigd dat ze de val van het Kimregime nog mee zal maken. Wel geeft ze toe te vrezen voor haar eigen veiligheid. Noord-Koreaanse spionnen hebben in het verleden meerdere Noord-Koreaanse vluchtelingen geïntimideerd, mishandeld en zelfs vermoord. Hwang Jang-yop, het hoogstgeplaatste Noord-Koreaanse elitelid dat ooit het land ontvluchtte, kreeg tot zijn natuurlijke dood op 87-jarige leeftijd in 2010 geregeld te maken met bedreigingen van spionnen en huurmoordenaars.

TED-talk en meer vluchtelingenverhalen

Een Nederlandse vertaling van Lee’s boek verschijnt half oktober bij The House of Books. Ik zal tegen die tijd op deze website het boek bespreken. In 2013 gaf Lee een TED-talk, die hier te bekijken is:

Vorige week werd Lee publiek geïnterviewd in de Frontline Club in Londen. Het anderhalf uur durende vraaggesprek is hier terug te zien:

Ik schreef eerder over vluchtelingenverhalen van Noord-Koreanen. Lees deze stukken hier en hier.

Een eerdere versie van dit artikel werd op 6 juli 2015 gepubliceerd op nrc.nl.