Amerikaanse gevangene in Noord-Korea vrijgelaten

De 22-jarige Amerikaan Otto Warmbier, die in januari 2016 werd opgepakt in Noord-Korea, is vrijgelaten. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson dinsdag gezegd. Warmbier is op weg naar huis om herenigd te worden met zijn familie.

Warmbier kwam op vrije voeten kort nadat het Amerikaanse oud-basketbalicoon Dennis Rodman in de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang landde. Rodman is een persoonlijke vriend van de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un. Hij bezocht het communistische land vier maal eerder en organiseerde ook basketbalwedstrijden in het land.

Buitenlandse Zaken

Hoewel de timing opmerkelijk is, heeft Rodman waarschijnlijk niets te maken met de vrijlating van Warmbier. Volgens Tillerson is de vrijlating tot stand gekomen door het ministerie van Buitenlandse Zaken, onder leiding van president Trump. Tillerson zei dat er momenteel gesprekken lopen met het Noord-Koreaanse regime over de vrijlating van drie andere Amerikanen die nog vastzitten in het land.

De minister wilde niets zeggen over de gezondheid van Warmbier. Volgens de ouders van de man ligt Warmbier al ruim een jaar in coma, zo melden zij aan The Washington Post. Hij zou in die toestand geraakt zijn nadat hij na een zaak van botulisme een slaappil zou hebben toegediend gekregen. Sindsdien is Warmbier niet meer ontwaakt, zo vertelden de Noord-Koreanen aan Warmbiers ouders.

De manier waarop Warmbier vrijkomt is opmerkelijk. Onder Obama werd alleen in het diepste geheim met Noord-Korea onderhandeld. Dat Trump directe gesprekken met Pyongyang aanknoopt, kan op een beleidswijziging duiden in het beleid ten opzichte van Noord-Korea. Hoewel Trump de afgelopen maanden harde woorden uitte over Kim Jong-un zei het Amerikaanse staatshoofd ook respect te hebben voor de jonge dictator en bereid te zijn hem te ontmoeten.

Vlag ontvreemd

Warmbier werd op 2 januari 2016 opgepakt nadat hij een propagandavlag had proberen te stelen. Hij kreeg in maart van dat jaar een werkstraf van vijftien jaar opgelegd voor vermeende misdaden tegen de Noord-Koreaanse staat. Warmbier is een student aan de Universiteit van Virginia.

Beelden van een persconferentie van een geëmotioneerde Warmbier vorig jaar

Met de vrijlating van Warmbier zitten nog drie Amerikanen gevangen in Noord-Korea:

  • Kim Dong Chul, zit vast sinds oktober 2015. Een in China woonachtige Koreaans-Amerikaanse zakenman die zowel liefdadigheidswerk als zaken deed in Noord-Korea. Hij werd opgepakt op verdenking van spionage en kreeg een werkstraf van tien jaar opgelegd.
  • Kim Sang-duk (roepnaam Tony Kim), zit vast sinds april 2017. Hij is voormalig hoogleraar aan de Chinese Universiteit van Yanbian. Hij gaf een maand les in internationale financiën en management aan een elite-universiteit in Pyongyang, waarna hij werd aangehouden. Kim wordt verdacht van het proberen omver te werken van de Noord-Koreaanse staat.
  • Kim Hak-Song, zit vast sinds 7 mei. Hij doceerde aan dezelfde elite-universiteit in Pyongyang. De Noord-Koreaanse autoriteiten zeggen dat hij “vijandige handelingen” tegen de staat heeft verricht. Kim omschreef zichzelf eerder als een christelijke missionaris.
  • Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken raadt het burgers met klem af om naar Noord-Korea te reizen. Toch bezoeken honderden Amerikanen het communistische land jaarlijks als toeristen.

    Eerder vrijgelaten na hoog bezoek

    In het verleden werden buitenlandse gevangenen vaak vrijgelaten uit Noord-Korea na het bezoek van een internationale hoogwaardigheidsbekleder. In 2015 werden twee Amerikaanse burgers, Kenneth Bae en Matthew Todd Miller, vrijgelaten uit detentie door de Noord Koreaanse regering. Het duo werd vrijgelaten na geheime onderhandelingen tussen Noord-Korea en de VS.

    Bae, een missionaris, werd in november 2012 in Noord-Korea gearresteerd. Hij werd veroordeeld tot vijftien jaar dwangarbeid voor misdaden tegen de staat. Bae werd vrijgelaten nadat directeur van de nationale inlichtingendiensten James Clapper het communistische land had bezocht. In de jaren daarvoor werden gedetineerden vrijgelaten na bezoeken van oud-presidenten Bill Clinton en Jimmy Carter.

    Een eerdere versie van dit artikel werd op 13 juni 2017 gepubliceerd op de website van NRC.