Gouverneur van Noord-Koreaanse provincie: ‘Waarom zou ik naar die nare plek terug willen?’

Voor NRC interviewde ik Ji Seong-ho, die behalve een bekende Noord-Koreaanse vluchteling ook de gouverneur is van de Noord-Koreaanse provincie Noord-Hamgyong. Die bestuurt hij vanuit een kantoor in Zuid-Korea. Hoe dat kan, lees je hieronder in het interview dat ik met hem afnam in Seoul:

Foto geplaatst met toestemming van kantoor van Ji Seong-ho

Ji Seong-ho kan iets zeggen dat geen van zijn collega’s hem nadoet. Hij is namelijk in de regio geweest waarvan hij gouverneur is. Maar liefst 24 jaar woonde hij in de provincie Noord-Hamgyong.

Noord-Hamgyong ligt echter niet in Zuid-Korea, waar de 43-jarige Ji deze woensdagmiddag vanuit een diepe fauteuil zijn verhaal doet, maar in het noordoosten van Noord-Korea. Hij groeide op als zoon van een mijnwerker die gerespecteerd partijlid was, maar leed alsnog flink onder de hongersnood van de jaren negentig. In 2006 vluchtte hij via China naar Zuid-Korea, waar hij sindsdien woont en staatsburger is.

Hoe hij dan toch gouverneur is van Noord-Hamgyong? In 1945 werd Korea, dat een millennium lang als één land had bestaan, door de geallieerden opgedeeld in een noordelijk, communistisch en een zuidelijk, kapitalistisch deel. Deze situatie had maximaal vijf jaar moeten duren, maar is tachtig jaar later nog steeds een feit. Noord- en Zuid-Korea staan niet alleen nog altijd op zeer gespannen voet met elkaar, ze hebben elkaar formeel nooit erkend als wettige overheid. Hierdoor claimt Seoul tot op de dag van vandaag zeggenschap over het gehele Koreaanse schiereiland.

In 1949 richtte de toenmalige Zuid-Koreaanse overheid de ‘Commissie voor de Vijf Noordelijke Provincies’ op. Die stelt gouverneurs aan voor de vijf regio’s die Noord-Korea destijds kende (inmiddels zijn het er negen), van wie de functies zijn vastgelegd in artikel 3 van de Zuid-Koreaanse grondwet. Deze ambtsdragers ontvangen een riant salaris en een auto met chauffeur, net als gouverneurs van Zuid-Koreaanse provincies.

Ji heeft deze middag maximaal een uur de tijd, dus hij heeft blijkbaar taken die hij moet uitvoeren. Wat doet een gouverneur van een onbereikbare provincie dan?

„Elke dag kom ik naar kantoor en krijg ik eerst updates over mijn regio en lees ik nieuws daarover. Ik houd contact met burgers die na 1945 uit Noord-Hamgyong naar Zuid-Korea zijn gekomen”, legt Ji uit. „Verder draag ik bij aan het voorbereiden van de Koreaanse hereniging, het uitoefenen van druk [op Pyongyang] om het kernwapenprogramma te ontmantelen en humanitaire zaken.” Achter hem hangt een fors schilderij met daarop de Paektu, de hoogste en belangrijkste berg van Noord-Korea.

De omvang van het vijf verdiepingen tellende gebouw waarin de Commissie gehuisvest is, doet niet vermoeden dat het hier om een relatief kleine organisatie gaat. In totaal werken er volgens Ji slechts 46 medewerkers. In de hal klinkt uit de verte stemmig gezang.

Dat kan kloppen, legt Ji uit. „De Commissie biedt ook ruimte aan het beoefenen en in ere houden van cultureel erfgoed uit de noordelijke provincies”, waarbij het vooral gaat om regionale cultuur van vóór 1945 – die onder het Kim-regime wordt onderdrukt. Volgens Ji oefenen er koren, dansgroepen en andere muzikale gezelschappen. Ook houden christelijke organisaties er gebedsbijeenkomsten.

Hongersnood

Ji is de jongste gouverneur die Zuid-Korea ooit gehad heeft en de tweede Noord-Koreaanse vluchteling, nadat de in Pyongyang geboren Cho Myung-chul de functie eerder bekleedde. Ondanks zijn leeftijd heeft Ji toch de meeste ervaring met Noord-Korea van al zijn collega-gouverneurs. „Mijn leven in Noord-Korea is ontzettend gewelddadig en hard geweest, met mishandelingen en andere mensenrechtenschendingen”, zegt Ji.

Tijdens de hongersnood in de jaren negentig, die meer dan een miljoen Noord-Koreanen het leven kostte, zocht Ji op dertienjarige leeftijd naar kolen tussen de treinrails. Hij viel flauw van de honger en toen hij wakker werd, was hij overreden door een trein. Hij verloor een been en drie vingers, maar bij een operatie zonder verdoving amputeerden artsen zijn hele hand. Zijn vader moest antibiotica en pijnstillers kopen op de zwarte markt terwijl Ji herstelde.

Foto geplaatst met toestemming van kantoor van Ji Seong-ho

Toen Ji later net over de Chinese grens voedsel zocht, werd hij bij terugkeer door de Noord-Koreaanse autoriteiten mishandeld en gefolterd. Hierna besloot hij het land te ontvluchten, waarvoor hij duizenden kilometers op krukken moest lopen tot hij via China en Laos Thailand bereikte. Daar meldde hij zich bij de Zuid-Koreaanse ambassade, die hem hielp aan een vlucht naar en goede start in Zuid-Korea. Ji’s vader probeerde Noord-Korea later op dezelfde manier te ontvluchten, maar werd betrapt. Hij stierf in een van de beruchte Noord-Koreaanse strafkampen.

„In Noord-Korea droomde ik van vrijheid en nu heb ik dat”, vertelt de gouverneur tevreden. „Ik ben blij dat mijn leven daar, hoe verschrikkelijk ook, nu als inspiratie kan dienen voor gouverneurs en voor andere Zuid-Koreanen.” Omdat hij exact weet hoe het leven in Noord-Korea werkt, voelt en smaakt kan Ji andere gouverneurs goed informeren over hoe zij bepaalde thema’s, plannen of gesprekken aanpakken. „Ik weet hoe het regime denkt, maar ook hoe gewone Noord-Koreanen denken.”

Donald Trump

Voor hij gouverneur werd, was Ji achtereenvolgens mensenrechtenactivist en parlementslid namens de conservatieve People Power Party (PPP), waarbij hij zich inzette voor beleid gericht op Noord-Koreaanse vluchtelingen. Toen hij in 2024 na één termijn niet herkozen werd, ging Ji in hetzelfde jaar aan de slag als gouverneur van Noord-Hamgyong. Hij geeft geregeld interviews over zijn leven in en vlucht uit Noord-Korea. In 2018 was hij te gast bij de State of the Union van de Amerikaanse president Donald Trump, die hem als voorbeeld gebruikte van hoe wreed het regime van Kim Jong-un was. Later dat jaar zouden Kim en Trump elkaar juist ontmoeten en goede vrienden worden. Dit tot teleurstelling van Ji, die Trumps eerdere aandacht voor Noord-Koreaanse mensenrechtenschendingen in rook zag opgaan.

Iemand die zich vanuit Zuid-Korea fulltime bezighoudt met het bevorderen van vrede met en toenadering tot Noord-Korea kan snel cynisch en gedesillusioneerd worden, maar daar heeft Ji geen last van. „Veel Noord-Koreanen hebben de afgelopen jaren gesmokkelde Zuid-Koreaanse films en series gekeken, maar ook informatie van Radio Free Asia en Voice of America gekregen”, zegt Ji. „Zij weten dat het leven in Zuid-Korea veel beter is, sommigen ontvangen zelfs geld en informatie van gevluchte familieleden. Ik ben ervan overtuigd dat een meerderheid van de Noord-Koreanen wil herenigen met Zuid-Korea en onder een liberale democratie wil leven, in plaats van onder een dictatuur zoals nu.”

Begin vorig jaar zei Kim Jong-un dat hij niet langer naar hereniging streeft en Zuid-Korea voortaan ziet als „vijand nummer één”. Direct hierop schrapte de dictator alle referenties aan hereniging en versterkte militaire posities langs de grens met Zuid-Korea. Noord-Koreaanse staatsmedia hebben de gouverneurs in het verleden omschreven met een Koreaanse term die zowel ‘prullaria’ als ‘dwaas’ betekent.

Het brengt Ji niet van zijn optimisme af. „De wil van het Noord-Koreaanse volk is het belangrijkst en dat volk wil hereniging, die wil kun je uiteindelijk niet tegenhouden”, zegt hij overtuigd.

Nachtmerries

Zelfs als het klopt dat het Noord-Koreaanse volk snakt naar vrijheid, democratie en hereniging met Zuid-Korea kunnen Ji en zijn collega’s niet met hen spreken. Als ze al met iemand in contact kunnen komen, zijn dat leden van het Kim-regime. Maar zelfs daarmee is Ji niet belast: onderhandelingen met Pyongyang vallen onder het ministerie van Eenwording, dat losstaat van de Commissie.

Toch weigert Ji zijn functie als puur symbolisch te beschouwen. „We zijn met deze belangrijke thema’s bezig voor omgerekend 8,8 miljoen mensen. 60 procent van de Noord-Koreaanse vluchtelingen komt uit Noord-Hamgyong, waarin ook een strafkamp en de locatie voor kernproeven liggen. Vóór hen én met hen doe ik dit.” Mocht Korea op miraculeuze wijze morgen herenigd zijn, is het de bedoeling dat Ji en zijn collega’s direct naar het noorden reizen en het gezag gaan voeren in hun regio’s.

Foto geplaatst met toestemming van kantoor van Ji Seong-ho

Ji Seong-ho mag dan gouverneur zijn van Noord-Hamgyong, maar hij wil de regio niet bezoeken. „Ik heb daar zoveel pijn en ellende ervaren en heb sinds ik er weg ben juist veel liefde mogen ontvangen van Zuid-Koreaanse burgers, dus waarom zou ik naar die nare plek terug willen?”

Toch verwacht hij er in de toekomst weer te zijn. „Als gouverneur van Noord-Hamgyong maakt het niet uit of ik terug wil, ik moet terug. Ik wil een omgeving creëren waarin Noord-Koreaanse burgers vrij kunnen leven, om liberale democratie naar het Noorden te brengen. Dat wordt mijn bijdrage aan de gemeenschap. Mijn geboortedorp roept nachtmerries bij me op die ik nooit wil herbeleven. Maar teruggaan zal ik.”

Een eerdere versie van dit interview werd op 30 juni 2025 gepubliceerd op de website van NRC.

Gesprek NOS Radio 1 Journaal over Noord-Koreaanse raketproeven

Noord-Korea doet vaker raketproeven, maar ditmaal ging het met extra ronkend taalgebruik gepaard. Er zou een nucleaire aanval op de Verenigde Staten en Zuid-Korea zijn gesimuleerd. Wat bedoelt Pyongyang met deze dreigende taal en heeft de wapenverkoop aan Rusland er nog iets mee te maken? Ik sprak erover met Astrid Kersseboom in het NOS Radio 1 Journaal,

Luister het fragment hier vanaf 3:18:00 terug.

Podcast De Leven over Noord-Korea (102 minuten lang!)

Ik schoof aan bij de De Leven Podcast van Marc Jansen om 1 uur en 42 uur te praten over de geschiedenis én toekomst van Noord-Korea. Mooi om eens zo’n lang gesprek te kunnen voeren over dit fascinerende land!

De podcast is te streamen via Spotify

Of via YouTube:

Interview met Noord-Koreaanse dwangarbeider in Rusland: ‘We kregen één dag per jaar vrij’

Achteraf heeft Kim Haneul er wel spijt van, dat hij in Noord-Korea nooit stiekem naar een Zuid-Koreaanse tv-serie heeft gekeken. Hij kende wel mensen die dat deden, maar deed zelf nooit mee. ,,Als ik dat toen wel had gedaan, had ik Noord-Korea veel eerder verlaten”, verzucht Kim.

Maar zo liep het niet – en niet zo gek ook. Kims familie had tot drie generaties geen enkele illegale daad verricht in het totalitaire Noord-Korea en genoot een redelijk goede sociale status. Ze mochten zelfs in de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang wonen, wat alleen weggelegd is voor loyale burgers. Na het doen van zijn tien jaar lange militaire dienstplicht mocht hij na eervol ontslag zelfs lid worden van de Koreaanse Arbeiderspartij, waar zijn ouders ook al bij zaten. Vanwege deze uitstekende achtergrond kwam Kim, in feite nog helemaal aan het begin van zijn carrière, in aanmerking voor een prestigeproject: werken in het buitenland, in zijn geval Rusland.

,,Ik sprak in Pyongyang mannen die in dat land hadden gewerkt en met veel geld waren teruggekeerd, voor Noord-Koreaanse begrippen dan”, vertelt Kim. ,,Ze vertelden me dat het echt extreem hard werken was, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat zonder vrije dagen.” Kim hoorde ze wel, maar was toch jaloers op ze vanwege het geld dat ze hadden verdiend. ,,Toen zeiden ze tegen me: ga dan maar zelf ervaren hoe hard het leven daar is.” Dat deed hij: Kim betaalde zelfs steekpenningen ter waarde van een Noord-Koreaans jaarsalaris om uitgezonden te mogen worden. Hij zou vier jaar werken in de bouw in Moskou, Chabarovsk en Novosibirsk.

Kim Haneul is niet zijn echte naam, maar een pseudoniem om zijn identiteit te beschermen, alsook de veiligheid van zijn familie die nog in Noord-Korea verblijft. Afgelopen jaren ontsnapte hij van de Moskouse bouwplaats waar hij werkte en ook woonde, zonder die te mogen verlaten. Precieze data zijn bij de redactie bekend, maar wil Kim niet in NRC gepubliceerd zien zodat de Noord-Koreanen zijn identiteit niet kunnen achterhalen. Met een zwart vest en zijwaarts gekamd haar vertelt de dertiger met veel handgebaren vanuit de lawaaiige ontbijtzaal van zijn hotel in hartje Leiden.

De mannen die hij in Pyongyang sprak bleken gelijk te hebben. Kim en zijn Noord-Koreaanse collega’s werkten zeven dagen per week,  vanaf 8 uur ’s ochtends. ,,Hoe laat het elke dag klaar was, wist je niet, maar vaak werkten we de avonden ook nog door. We kregen één dag per jaar vrij, Nieuwjaarsdag, en als je een dag ziek was, werd er tien dagen aan loon ingehouden”, aldus Kim. Soms leerde hij bepaalde taken mettertijd sneller uitvoeren, doordat hij er handiger in werd, maar dat leverde hem geen extra vrije tijd op. ,,Dan kwam mijn [Noord-Koreaanse] chef gewoon met nieuwe taken. Hoe meer werk hij door ons kon laten doen, hoe meer buitenlandse valuta hij kon binnen harken voor het regime.” Kims eigen loon bleef altijd gelijk, maar hij hield vol. Wat hij overhield, was alsnog een hoop geld in Noord-Korea.

Hoewel Kim zich vrijwillig aanmeldde om in Rusland te werken en hier zelfs smeergeld voor betaalde, geldt hij toch als dwangarbeider. ,,In het algemeen gaan Noord-Koreanen graag naar het buitenland om daar te werken omdat men ervan uitgaat dat  hoeveel de Partij ook inpikt, ze altijd met meer naar huis zullen komen dan dat ze in Noord-Korea zelf hadden kunnen verdienen”, vertelt hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden Remco Breuker. ,,Ben je daar eenmaal, begint de dwangarbeid. Hele lange dagen, moeilijke en gevaarlijke omstandigheden, salaris dat direct naar de Partij toegaat en geen mogelijkheid om nee te zeggen of naar huis te gaan.” Vrijwillige aanmelding doet er dan niet meer toe. ,,Noord-Koreaanse arbeid in het buitenland is bijna een platonisch ideaal van mensenhandel: het voldoet op alle punten aan de definitie ervan.”

Opmerkelijk is dat ondanks de vreselijke werkomstandigheden vooral mannen uit de hogere sociale klassen naar het buitenland worden gestuurd. Zij worden loyaal aan het Kim-regime geacht en vormen dus minder een vluchtrisico. Voor dat laatste heeft Pyongyang nog een wreed systeem bedacht. Behalve een afgeronde dienstplicht en een goede familieachtergrond moet een buitenlandse arbeider nog iets hebben: een vrouw en minstens één kind. Die blijven dan als ‘borg’ achter en kunnen gestraft worden als de man niet terugkomt.

Kim trouwde minder dan een jaar voor hij werd uitgezonden, maar heeft geen kinderen. Hij kocht iemand om om een medisch document te verstrekken dat zou bevestigen dat zijn vrouw zwanger was – ook al was ze dit niet. Kim heeft geen idee wat er met zijn echtgenote en andere familieleden is gebeurd sinds zijn vlucht en schiet vol bij de vraag. ,,Ik heb meerdere verhalen gehoord van Noord-Koreanen die zijn gevlucht waarvan de familie niet gestraft is”, zegt Kim na zich herpakt te hebben. ,,Aan die hoop klamp ik mij vast.” Veel gevluchte Noord-Koreanen sturen via tussenpersonen geld en berichten naar hun familieleden in Noord-Korea, maar dit is Kim nog niet gelukt. ,,Of ik me nou blij of verdrietig voel in Zuid-Korea, ik denk aan ze.”

In Noord-Korea volgde en geloofde Kim braaf de staatspropaganda, maar in Rusland brak hij langzamerhand uit zijn informatievacuüm. Hij keek soms Russische televisie en kon op den duur ook met een smartphone op internet. Kim groeide op met het idee dat Zuid-Koreanen in armoede leefden, maar zag in dramaseries juist de rijkdom en de vrijheid. ,,Ik voelde me bedrogen door de Noord-Koreaanse overheid”, aldus Kim. Hij keek zelfs een serie waarin Zuid-Koreaanse bouwvakkers over hun werk vertelden. ,,Daar klaagde iemand dat hij het zwaar vond dat hij maar 150 dollar per dag verdiende”, zegt hij met verbazing. ,,Nadat ik dat zag, dacht ik dat ik in Zuid-Korea miljonair kon worden.”

Zo hoorde hij ook over de Russische inval van Oekraïne, wat wel wat onrust teweegbracht onder hem en zijn collega’s. ,,We waren bang dat we naar het slagveld zouden worden gestuurd, we hadden toch door de dienstplicht militaire ervaring”, zei Kim. Uiteindelijk werd niemand gestuurd en kwam de opzichter zelfs vertellen dat we ons geen zorgen hoefden te maken. ,,Omdat we al dingen op internet hadden gezien, dachten ze waarschijnlijk dat we sneller zouden overlopen dan mensen die rechtstreeks uit Noord-Korea zouden worden gestuurd”, vermoed hij.Dat Rusland overschakelde op een oorlogseconomie merkte hij niet echt, omdat hij het terrein nooit verliet en geen contact had met Russen. ,,De bouwmaterialen werden goedkoper en er kwamen soms minder opdrachten, maar dat was het wel.”

Ook het spreken met Oezbeekse en Kazachse arbeiders deed zijn twijfels verder toenemen. Zij dachten dat de Noord-Koreanen meer verdienden dan zij, omdat Kim en zijn collega’s meestal van 8 uur ’s ochtends tot middernacht werkten, terwijl de rest van 9 uur ’s ochtends tot 6 à 7 uur ’s avonds aan de bak was. ,,Toen ze vroegen wat ik verdiende, schepte ik op dat dit 500 dollar per maand was, terwijl het eigenlijk rond de 200 was”, zegt Kim. ,,Alsnog schrokken zij zich dood: zelf verdienden ze 2.500 dollar. Daarna had ik nog minder motivatie om met dit werk door te gaan.” Kim heeft nooit gehoord wat er met het verschil is gebeurd, maar neemt aan dat dit naar de schatkist van Kim Jong-un ging – zoals vele onderzoeken eerder aantoonden bij soortgelijke dwangarbeidprojecten.

Driemaal stond Kim met zijn spullen klaar bij het hek, vastberaden om te vluchten, om toch weer terug te krabbelen. Uiteindelijk gaf een aankondiging dat het na vier jaar tijd was om terug te keren naar Noord-Korea de doorslag. Kim verliet het bouwterrein dat hij al die tijd vrijwel niet had mogen verlaten en belde de Zuid-Koreaanse ambassade. Die konden hem vanwege de diplomatieke betrekkingen met Rusland niet direct helpen, maar brachten Kim in aanraking met een advocaat die een asielstatus voor hem regelde. Na enige tijd in een Russische asielopvang werd hij naar de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul gevlogen, waar hij nu woont en een nieuw leven probeert op te bouwen. Daar is hij nog aan het wennen omdat hij, naar eigen zeggen, ,,ineens in een land dat op het niveau van de jaren zeventig is blijven hangen naar een land dat in de toekomst lijkt te leven” is vertrokken. Maar: ,,het leven is goed.” Zuid-Korea is de veertiende economie ter wereld, hoger nog dan Nederland, terwijl Noord-Korea economisch als derdewereldland wordt gezien.

Bij zijn vlucht uit Rusland hoopte Kim nog dat hij als een brug kon dienen, om zijn familieleden te helpen vluchten naar Zuid-Korea. Van die hoop is inmiddels weinig over. ,,De grens is bijna volledig gesloten, waardoor vluchten bijna niet mogelijk is”, zegt Kim, die nog voor de coronapandemie begon uit Noord-Korea vertrok. Zijn droom in Zuid-Korea is bescheiden: ,,Ik wil hier zo veel mogelijk leren, een fijne baan vinden en een normale Zuid-Koreaanse burger worden.”

Iets positiefs wil Kim ook wel kwijt over het land dat hij ontvlucht is. ,,In Noord-Korea kent iedereen zijn buren en doe je daar veel samen mee. In die zin is het wel een hartverwarmende samenleving. In Zuid-Korea ken ik mijn buren niet eens.”

Als het woord hereniging valt, veert Kim bijna op uit zijn stoel. ,,Die kan me niet snel genoeg komen”, vertelt hij. ,,Tot die tijd probeer ik zo veel mogelijk geld te verdienen, zodat ik mijn familie kan helpen.”

Een kortere versie van dit stuk verscheen op 18 maart bij NRC.

BNR Perestrojkast over Noord-Koreaanse militairen in Koersk

Ik was te gast bij de BNR Perestrojkast om met Floris Akkerman en Chris Colijn te spreken over de Noord-Koreaanse militairen die aan Russische zijde vechten tegen Oekraïne. Hoe professioneel zijn deze soldaten en waarom zijn er tot nu toe zo weinig krijgsgevangen gemaakt?

Luister hier de aflevering van de BNR Perestrojkast: Noord-Koreaanse soldaten in Rusland: liever sterven dan krijgsgevangene

Gesprek VRT Radio 1 over Noord-Koreaanse krijgsgevangenen

Bij VRT Radio 1 sprak ik over de Noord-Koreaanse militairen die door het Oekraïense leger krijgsgevangen zijn genomen. Wat kunnen we met de verklaringen die zij hebben afgegeven?

Luister het fragment hier terug

‘Oekraïens leger neemt voor het eerst Noord-Koreaanse militair gevangen’

Volgens Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten heeft het Oekraïense leger voor het eerst een Noord-Koreaanse soldaat gevangengenomen. Details en verdere bevestiging ontbreken nog verder, maar dit zou een hele interessante bron van informatie kunnen zijn.

Mijn stukje voor NRC: ‘Oekraïens leger neemt voor het eerst Noord-Koreaanse militair gevangen’

Wat krijgt Noord-Korea van Rusland voor de geleverde militaire steun?

Er wordt steeds meer bekend over wat Noord-Korea van Rusland terugkrijgt voor de geleverde militaire steun. Onder meer 1 miljoen vaten olie mocht Pyongyang ontvangen, maar daar houdt het niet op.

Lees hier het hele artikel: Rusland biedt Noord-Korea ‘vriendendiensten’ na sturen militairen naar slagveld

Stukje Groene Amsterdammer over spanningen aan grens Noord- en Zuid-Korea

Voor De Groene Amsterdammer schreef ik een kort rubriekje (als onderdeel van ‘In de Wereld’) over de oplopende spanningen aan de grens tussen Noord- en Zuid-Korea – en over Kim Jong-un die zegt hereniging met Zuid-Korea niet meer te zien zitten.

Lees hier het korte artikel: Noord-Korea laat de eenwording varen