Op vrijdag 19 januari 2024 was ik te gast bij de podcast Het Digitale Front, om te spreken over Noord-Korea, cybercrime en geopolitiek. Het was een interessant en inhoudelijk gesprek met Harm Teunis en Dave Maasland.
Tag archieven: VS
Noord-Korea bouwt uit alle macht aan geavanceerder wapentuig
Raketgewenning, zo zou je het kunnen noemen. Noord-Korea schoot de afgelopen jaren zo veel projectielen de lucht in dat het vaak nog nauwelijks het nieuws haalde. Tussen al die kwantiteit werkte het totalitaire land ook aan het verbeteren van de kwaliteit en capaciteit van zijn wapenarsenaal.
Zo maakte Noord-Korea afgelopen maandag bekend dat het met succes een hypersone raket op vaste brandstof had getest. Zo’n projectiel kan een snelheid van zo’n 6.200 kilometer per uur – of vijf keer die van het geluid – bereiken. Maar de belangrijkste eigenschap is de wendbaarheid van de raket – iets waarop Noord-Korea de raket ook zei te testen. „Hypersone wapens zijn extreem moeilijk om te detecteren en neer te halen, vanwege hun snelheid en wendbaarheid, lage vlieghoogte en onvoorspelbare trajecten”, zei de Amerikaanse generaal Glen D. VanHerck vorig jaar. Slechts enkele landen, waaronder China en Rusland, hebben hypersone raketten ontwikkeld.
Vorig jaar bereikte het land een andere technologische doorbraak, toen het onder het toeziend oog van dictator Kim Jong-un en zijn tienerdochter een intercontinentale raket op vaste brandstof lanceerde. De Hwasong-18 heeft een bereik van vijftienduizend kilometer en kan daarmee het gehele Amerikaanse en Europese vasteland treffen. Het is nog onduidelijk of Pyongyang die al kan uitrusten met kernkoppen. Het land heeft atoombommen, maar die zijn alleen nog ondergronds getest. Om een kernkop te ontwikkelen, moet Noord-Korea in staat zijn deze kernwapens klein en hittebestendig te maken.
Spionagesatellieten
Pyongyang testte al eerder hypersone én intercontinentale rakettechnologie, maar nog niet eerder op vaste brandstof. Een strategisch voordeel daarvan is dat de projectielen sneller gelanceerd en vervoerd kunnen worden dan met vloeibare brandstof – waardoor een tegenstander de voorbereiding van een lancering moeilijker kan spotten.
Afgelopen november bracht Pyongyang na twee mislukte pogingen zijn eerste werkende militaire spionagesatelliet in een baan om de aarde. Het bewind beweert foto’s van de kunstmaan te hebben ontvangen, maar leverde daarvoor geen bewijs. Voor dit jaar staan nog zeker drie lanceringen gepland. Met de satellieten kan Noord-Korea zelfstandig buitenlandse troepenbewegingen in de gaten houden. Hiermee zijn flink wat zaken van Kim Jong-uns verlanglijstje geschrapt: van de in 2021 door hem geformuleerde militaire doelen is alleen de ontwikkeling van een nucleair aangedreven onderzeeër (nog) niet verwezenlijkt.
Groeiend isolement
Met deze drie mijlpalen komt het Kim-regime weer steviger in zijn schoenen te staan. Na de mislukte top met toenmalig Amerikaans president Donald Trump in Hanoi in 2019 heeft het Noord-Koreaanse bewind alle interesse in onderhandelingen laten varen. Zolang landen als China en Rusland in zijn materiële behoeften kunnen voorzien, hoeft toenadering tot Zuid-Korea en de VS wat Pyongyang betreft niet meer. Het land sloot de afgelopen maanden negen ambassades in het buitenland, bijna een vijfde van het totaal.
Om die redenen werkt Pyongyang aan zo geavanceerd mogelijke wapens, die ervoor moeten zorgen dat het land nooit kan worden binnengevallen door de VS of Zuid-Korea. Je valt immers geen land aan dat jouw steden met een kernbom kan raken. Sommige analisten vrezen dat Noord-Korea zelf wel eens uit kan zijn op oorlog. „De situatie op het Koreaanse schiereiland is gevaarlijker dan ze op enig moment sinds juni 1950 is geweest”, schrijven Robert Carlin en Siegfried Hecker in een artikel op 38 North, een blog over Noord-Korea van het Stimson Center, een Amerikaanse denktank. „Wij geloven dat Kim Jong-un, net als zijn grootvader in 1950, het strategische besluit heeft genomen om een oorlog uit te vechten.”
Dat is geenszins ondenkbaar, maar is niet te verwachten. Het regime is doorgaans continu bezig met één doel: het behoud van de macht van Kim Jong-un, en het uit de weg ruimen van alles wat die macht kan bedreigen. Een gewapend conflict zou die machtspositie juist in gevaar kunnen brengen.
Dode in Charkiv
Hoewel Noord-Korea al jaren met de grootste toewijding aan zijn raketarsenaal werkt, heeft het die nooit in een echte oorlogssituatie getest. Dat heeft Rusland inmiddels voor de Noord-Koreanen gedaan: bij een aanval op Charkiv, waarbij een dode en meer dan veertig gewonden vielen, werd een door Pyongyang geleverde Hwasong-11 ingezet. Deze ballistische raket kan honderden kilometers vliegen op vaste brandstof en is met een kernkop uit te rusten. Ze is verwant aan de Russische Iskander-raket, waardoor ze goed aansluit op de Russische wapensystemen. Het is voor zover bekend de eerste keer dat een Noord-Koreaanse raket is ingezet op een buitenlands slagveld.
Informatie over deze aanval is ook interessant voor Noord-Koreaanse technici, die zo een beter beeld krijgen van hoe de door hen ontwikkelde projectielen tijdens een aanval functioneren. Ook kan dit als reclame worden gebruikt bij andere afnemers van de Noord-Koreaanse wapenwinkel, zoals Iran en Syrië. Behalve raketten heeft Pyongyang ook grote hoeveelheden artillerie en munitie aan Moskou geleverd.
De eerste Noord-Koreaanse wapenleveranties gingen volgens Amerikaanse inlichtingendiensten al in 2022 de Russische grens over, maar pas sinds de tweede helft van vorig jaar kwam de vaart erin. In juli leidde Kim de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe hoogstpersoonlijk rond over een Noord-Koreaanse wapenbeurs. Anderhalve maand later bracht Kim een bezoek aan het oosten van Rusland, waar hij met onder meer Poetin sprak. Sindsdien reizen delegaties geregeld over en weer – afgelopen dinsdag was de Noord-Koreaanse minister van Buitenlandse Zaken Choe Sun-hui nog op bezoek bij Poetin. Het Kremlin noemde Noord-Korea maandag „ons trouwste buurland”.
Noord-Koreaanse wapenfabrieken draaien momenteel op volle toeren om de Russische oorlogsmachine in Oekraïne te voeden. Daarvoor wil Pyongyang wel wat terug. Behalve geld, olie en aardgas bood Rusland Noord-Korea ook hulp aan met onder meer satelliettechnologie – mogelijk heeft Moskou zelfs al geholpen de laatste satellietlancering tot een succes te maken. Met de huidige hechte banden kan die ‘vloot’ van Noord-Koreaanse militaire spionagesatellieten er dit jaar nog komen.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 19 januari 2024 bij NRC.
Gesprek bij EenVandaag Radio
Bij EenVandaag Radio sprak ik over de oplopende spanningen tussen Zuid-Korea en Noord-Korea, sinds laatstgenoemde een militaire spionagesatelliet lanceerde. Staan we aan de vooravond van een nieuwe cyclus van spanningen en provocaties? En wat kan zo’n spionagesatelliet?
Lees hier het fragment terug op de website van EenVandaag Radio.
Noord-Korea bespioneert legerbasis VS met nieuwe satelliet
Noord-Korea heeft dinsdag een militaire spionagesatelliet gelanceerd. Volgens staatsmedia heeft dictator Kim Jong-un inmiddels de eerste door de Malligyong-1 geschoten beelden bekeken: die van een Amerikaanse militaire basis op Guam. Hoewel het de eerste militaire spionagesatelliet betrof, was het niet de eerste keer dat het Kim-regime een kunstmaan lanceerde. Afgelopen mei en augustus mislukten nog twee pogingen.
Lees hier mijn analyse: Noord-Korea bespioneert legerbasis VS met nieuwe satelliet
Noord-Korea viert voortaan Raketindustriedag
Noord-Koreanen hebben er vanaf deze maand een nationale feestdag bij: 18 november staat voortaan bekend als Raketindustriedag. Op die dag lanceerde het totalitaire land vorig jaar zijn meest geavanceerde intercontinentale raket tot nu toe, die het hele Amerikaanse en Europese vasteland kan bereiken. Destijds werd niet enkel deze Hwasong-17 onthuld. Het was ook de eerste keer dat de dochter van de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un in het openbaar te zien was.
Lees hier het artikel: Noord-Korea viert voortaan Raketindustriedag
Amerikaanse soldaat door Noord-Korea het land uitgezet
Na ruim twee maanden in Noord-Koreaanse detentie te hebben doorgebracht, is de Amerikaanse soldaat Travis King woensdag het land uitgezet. In de Verenigde Staten zal hij voor de krijgsraad moeten verschijnen. King rende in juli tijdens een Zuid-Koreaanse tour door het grensgebied de grens met Noord-Korea over.
De 23-jarige beroepsmilitair is woensdag in Amerikaanse hechtenis genomen nadat hij door Pyongyang de grens met China was overgezet. Daarvandaan is hij via Zuid-Korea naar de Verenigde Staten gebracht. Washington benadrukte dat er geen concessies gedaan zijn aan Pyongyang om de militair het land uit te krijgen.
Lees hier mijn volledige artikel op de website van het RD.
Gesprek met De Telegraaf
Ik sprak met Koen van Eijk van De Telegraaf over berichten dat Noord-Korea wapens en mogelijk zelfs manschappen gaat leveren aan Rusland
Lees hier het hele bericht: ’Vrees dat Noord-Korea manschappen gaat leveren aan Rusland’
Noord-Korea ‘opent’ de grenzen, als laatste land na jarenlange coronasluiting
Het heeft drie jaar en zeven maanden geduurd, maar de laatste vanwege de coronapandemie gesloten grenzen zijn weer ‘open’. Open tussen aanhalingstekens, want het gaat om Noord-Korea. Dinsdagochtend landde een toestel van Air Koryo in de Chinese hoofdstad Beijing, om Noord-Koreanen op te halen die al zeker 42 maanden niet naar hun thuisland konden.
Op de luchthaven van Beijing zagen verslaggevers Noord-Koreaanse passagiers met grote hoeveelheden bagage inchecken voor vlucht JS152, de eerste commerciële vlucht naar Noord-Korea. Aan boord van de dinsdag vertrokken Toepolev Tu-204 is plaats voor 160 tot 190 passagiers. Later deze week staan ook twee vluchten uit het Oost-Russische Vladivostok naar Pyongyang gepland.
Beide vliegroutes zijn „nog geen volledige heropening van de route, maar een speciale vlucht die [Noord-]Koreanen terug naar huis brengt na jaren vast te hebben gezeten in het buitenland”, aldus Simon Cockerell, manager van Koryo Tours, een reisbureau gespecialiseerd in reizen naar Noord-Korea. Volgens Cockerell duurt het vermoedelijk nog even voordat buitenlandse toeristen, hulpverleners en zakenmensen weer naar het Oost-Aziatische land kunnen.
Grens met China
Het totalitaire land sloot in januari 2020 als een van de eerste landen de grenzen vanwege het coronavirus. Daarmee werd vooral de 1.400 kilometer lange grens bedoeld met China, waar Covid-19 ontstond. Vanwege die lange grens, waar voor de sluiting flink wat grenshandel plaatsvond, is het zeer waarschijnlijk dat tijdens de eerste golf het coronavirus in Noord-Korea is beland. Toch beweerde Pyongyang tot mei 2022 bij hoog en laag volledig coronavrij te zijn gebleven.
Door het sluiten van de grenzen kwam er nóg minder zicht op wat zich in Noord-Korea afspeelde. Voorheen kwamen nog duizenden westerse toeristen (en een veelvoud aan Chinese vakantiegangers) per jaar naar het land, met de pandemie stopte dat volledig. Diplomaten, ngo-medewerkers en andere hulpverleners die na januari 2020 het land verlieten, werden niet meer vervangen.
Daardoor is weinig bekend over de gevolgen die de pandemie heeft gehad in Noord-Korea. Daar waren aan het begin van de uitbraak grote zorgen over: meer dan de helft van de bevolking is ondervoed en behalve voor de elite is er in het hele land nauwelijks professionele medische zorg beschikbaar. Veel ziekenhuizen en klinieken hebben niet eens elektriciteit of stromend water, laat staan beademingsapparatuur. En hoewel meerdere landen Noord-Korea vaccins aanboden, zei Pyongyang telkens nee.
Dicht was echt dicht
Vanwege het beroerde zorgstelsel werd van tevoren al verwacht dat Noord-Korea het laatste land zou zijn dat weer open zou gaan. Toen in oktober 2014 in West-Afrika een ebola-uitbraak plaatsvond, had Noord-Korea het strengste inreisbeleid vanwege die ziekte ter wereld – ondanks het feit dat er geen enkele besmetting in Azië was. Pas na een half jaar schrapte Pyongyang de maatregelen weer.
Dicht was ook echt dicht, dus op twee Noord-Koreanen die in 2020 en 2022 clandestien terugkeerden na kwam niemand erin. Burgers die zich in januari 2020 in het buitenland bevonden, hebben al die tijd niet kunnen terugkeren. Het is niet bekend om hoeveel Noord-Koreanen dit in totaal gaat, maar onder hen zijn onder meer honderden uitwisselingsstudenten, (dwang)arbeiders, restaurantmedewerkers en diplomaten.
De in Noord-Korea gespecialiseerde website NK News sprak met Noord-Koreaanse vluchtelingen, die zeggen te verwachten dat terugkerende Noord-Koreanen onderworpen zullen worden aan maandenlange propagandasessies, ‘heropvoeding’ en misschien zelfs dwangarbeid. Op die manier moet worden afgedwongen dat zij weer in het gareel lopen van de repressieve Noord-Koreaanse samenleving.
Recent werden al voor het eerst uitzonderingen gemaakt voor buitenlandse bezoekers. In maart mocht de nieuwe Chinese ambassadeur samen met nieuwe diplomatieke medewerkers de grens oversteken om aan zijn nieuwe baan te beginnen. In juli was er hoog bezoek uit Moskou en Beijing. Toen stonden de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe en het Chinese Politburolid Li Hongzhong naast Kim Jong-un bij een militaire parade in Pyongyang. Beide hoogwaardigheidsbekleders zwaaiden en salueerden naar de voorbij rollende kernwapens en intercontinentale ballistische raketten waartegen zij jaren eerder nog VN-sancties hadden gesteund.
Taekwondoteam
Toen vorige week een Noord-Koreaans taekwondoteam naar Kazachstan mocht afreizen, dachten analisten dat de heropening van de grenzen niet lang meer kon duren. Veel groepen kijken reikhalzend uit naar het moment waarop zij weer naar het land kunnen. Koryo Tours bereidt al nieuwe reizen naar Noord-Korea voor, maar zegt nog niet te weten wanneer ook buitenlandse toeristen weer welkom zijn. „Het herstellen van deze route is een goed teken voor toeristen in de toekomst”, schrijft Cockerell op Instagram.
Ook hulpmedewerkers willen al langer terugkeren naar Noord-Korea. Al voor de pandemie was de voedselsituatie slecht. Met name sinds het begin van 2023 druppelen er berichten het land uit over ernstige voedselproblemen en zelfs hongerdoden. Kim Jong-un zei de afgelopen jaren meerdere keren dat de landbouwsector verbeterd moest worden, zodat er weer voldoende eten voor burgers was.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 22 september bij NRC.
Top VS, Japan en Zuid-Korea bij Camp David
Vrijdagavond sprak ik bij NOS Met het Oog op Morgen op NPO Radio 1 over de top die tussen de Verenigde Staten, Japan en Zuid-Korea plaatsvond in Camp David. Wat willen deze landen samen en wat vinden China en Noord-Korea hiervan?
Luister het fragment hier terug vanaf 15.15 min.
Pyongyang doorbreekt stilte over Amerikaanse militair
Het was wereldnieuws vorige maand: de Amerikaanse militair Travis King rende tijdens een tour van het inter-Koreaanse grensgebied naar Noord-Korea. Sindsdien werd er niets meer van hem vernomen. Afgelopen woensdag doorbrak Pyongyang de stilte: King zou de grens zijn overgestoken vanwege „onmenselijke misstanden en racisme binnen de Amerikaanse krijgsmacht”, aldus Noord-Koreaanse staatsmedia.
Lees hier het hele artikel: Pyongyang doorbreekt stilte over Amerikaanse militair