Eerste toeristen naar Noord-Korea sinds januari 2020

Vanochtend sprak ik bij het NOS Radio 1 Journaal over de eerste toeristen die sinds januari 2020 weer naar Noord-Korea zijn gegaan. Wat zie je op zo’n reis naar Noord-Korea en is het veilig?

Het fragment is hier vanaf 0:54 terug te luisteren.

Verslag lezing over Noord-Korea als internationale wapenleverancier

Ik bezocht een lezing van Remco Breuker bij het Leiden Asia Centre over Noord-Korea als internationale wapenleverancier. ,,Dat wapens van Noord-Koreaanse makelij nu op een Europees slagveld worden ingezet, moet je serieus nemen”, aldus Breuker. ,,De hoofdprijs is dat Pyongyang een plek krijgt in dit met de VN concurrerende internationale systeem”.

Lees hier mijn verslag: Noord-Korea maakt vrienden met zijn wapenleveringen

Hoe heet de dochter van Kim Jong-un?

,,Hij is een goede vader en heeft een mooie familie.” Dat zei Dennis Rodman ruim tien jaar geleden tegen The Guardian na te zijn teruggekeerd uit Noord-Korea, voor een bezoek aan zijn ,,goede vriend” dictator Kim Jong-un. ,,Ik heb hun dochter Ju-ae in mijn armen gehouden.” Met deze onschuldig bedoelde uitspraken had oud-topbasketballer en familievriend van de Kim-dynastie zomaar de tot dan toe onbekende naam van de dochter van Kim Jong-un onthuld.

Althans, dat werd jaren aangenomen. Inmiddels zijn er twijfels of Kim Ju-ae de echte naam is van de first daughter, die sinds vorig jaar geregeld door vader wordt meegenomen op officiële staatsaangelegenheden. Haar eerste publieke optreden was, hoe kan het ook anders, bij de lancering van de Hwasong-18, de modernste intercontinentale raket uit het Noord-Koreaanse wapenarsenaal. Geschat wordt dat ze tussen de 10 en 11 jaar oud is. Hoewel ze meermaals in het openbaar is verschenen, is haar naam nooit bekendgemaakt door de Noord-Koreaanse autoriteiten. Dat is net andersom bij Kim Jong-uns machtige zus Kim Yo-jong, wier naam veelvuldig te horen is in Noord-Koreaanse staatspropaganda, maar van wie nooit publiekelijk is toegegeven dat ze de zus van de dictator is.

Koreakenner en hoogleraar Lee Sung-yoon denkt dat er sprake is van een misverstand, omdat het Chinese karakter ‘Ae’ (schoonheid) bijna nooit gebruikt wordt voor meisjes van deze generatie. Ook zou de naam te veel klinken als die van Kim Song-ae, de tweede vrouw van vader des vaderlands kim Il-sung. Zij werd gehaat door Kim Jong-il, de zoon uit Kim Il-sungs eerste huwelijk, diens opvolger én vader van Kim Jong-un.

Lee verwijst ook naar het uit Noord-Korea gevluchte partijlid Lee Hyun-seung, die vermoedt dat Ju-ae een troetelnaam is. Hij zegt dat de dochter mogelijk Kim Ju-un heet, een combinatie van de namen van haar vader en moeder (Ri Sol-ju). Volgens Choe Su-yong, een gepensioneerde Zuid-Koreaanse inlichtingenadviseur, is het net andersom. ,,Ze heet Kim Un-ju”, zei ze tegen The Korea Times.

Volgens haar heeft Kim Jong-un vier kinderen en niet drie, zoals tot nu toe wordt aangenomen. De oudste en de jongste zouden niet van Ri Sol-ju zijn, wat verklaart waarom juist deze dochter voor het eerst aan de wereld wordt getoond. Maar ook leeftijd hoeft niet alles te zeggen in de Kim-dynastie: Kim Jong-un was zelf de jongste van drie zoons van zijn vader en voorganger Kim Jong-il.

Lee, Lee en Choe kunnen hun theorieën verder niet met bewijsmateriaal boekstaven en dat is niet zo gek. Noord-Korea is al een gesloten land en het best bewaarde geheim daarbinnen is het privéleven van Kim Jong-un en zijn familie. Ook zijn naam werd pas bekendgemaakt in 2010. Daarvoor dacht de Zuid-Koreaanse inlichtingendienst nog dat hij Kim Jong-woon heette.

Het zegt al genoeg dat één opmerking van een notoire paljas als Dennis Rodman genoeg was om de naam Kim Ju-ae gemeengoed te maken. We zullen moeten wachten tot Pyongyang bekendmaakt wat haar naam is voor we dit echt zeker weten. In de tussentijd kunnen we ons misschien op belangrijker zaken richten, zoals de ongeëvenaarde mensenrechtenschendingen waar het land zich al decennia schuldig aan maakt.

Een eerdere versie van dit stuk verscheen op 24 januari 2024 in De Groene Amsterdammer.

Te gast bij Het Digitale Front

Op vrijdag 19 januari 2024 was ik te gast bij de podcast Het Digitale Front, om te spreken over Noord-Korea, cybercrime en geopolitiek. Het was een interessant en inhoudelijk gesprek met Harm Teunis en Dave Maasland.

Luister hier de aflevering van Het Digitale Front

Noord-Korea bouwt uit alle macht aan geavanceerder wapentuig

Raketgewenning, zo zou je het kunnen noemen. Noord-Korea schoot de afgelopen jaren zo veel projectielen de lucht in dat het vaak nog nauwelijks het nieuws haalde. Tussen al die kwantiteit werkte het totalitaire land ook aan het verbeteren van de kwaliteit en capaciteit van zijn wapenarsenaal.

Zo maakte Noord-Korea afgelopen maandag bekend dat het met succes een hypersone raket op vaste brandstof had getest. Zo’n projectiel kan een snelheid van zo’n 6.200 kilometer per uur – of vijf keer die van het geluid – bereiken. Maar de belangrijkste eigenschap is de wendbaarheid van de raket – iets waarop Noord-Korea de raket ook zei te testen. „Hypersone wapens zijn extreem moeilijk om te detecteren en neer te halen, vanwege hun snelheid en wendbaarheid, lage vlieghoogte en onvoorspelbare trajecten”, zei de Amerikaanse generaal Glen D. VanHerck vorig jaar. Slechts enkele landen, waaronder China en Rusland, hebben hypersone raketten ontwikkeld.

Vorig jaar bereikte het land een andere technologische doorbraak, toen het onder het toeziend oog van dictator Kim Jong-un en zijn tienerdochter een intercontinentale raket op vaste brandstof lanceerde. De Hwasong-18 heeft een bereik van vijftienduizend kilometer en kan daarmee het gehele Amerikaanse en Europese vasteland treffen. Het is nog onduidelijk of Pyongyang die al kan uitrusten met kernkoppen. Het land heeft atoombommen, maar die zijn alleen nog ondergronds getest. Om een kernkop te ontwikkelen, moet Noord-Korea in staat zijn deze kernwapens klein en hittebestendig te maken.

Spionagesatellieten

Pyongyang testte al eerder hypersone én intercontinentale rakettechnologie, maar nog niet eerder op vaste brandstof. Een strategisch voordeel daarvan is dat de projectielen sneller gelanceerd en vervoerd kunnen worden dan met vloeibare brandstof – waardoor een tegenstander de voorbereiding van een lancering moeilijker kan spotten.

Afgelopen november bracht Pyongyang na twee mislukte pogingen zijn eerste werkende militaire spionagesatelliet in een baan om de aarde. Het bewind beweert foto’s van de kunstmaan te hebben ontvangen, maar leverde daarvoor geen bewijs. Voor dit jaar staan nog zeker drie lanceringen gepland. Met de satellieten kan Noord-Korea zelfstandig buitenlandse troepenbewegingen in de gaten houden. Hiermee zijn flink wat zaken van Kim Jong-uns verlanglijstje geschrapt: van de in 2021 door hem geformuleerde militaire doelen is alleen de ontwikkeling van een nucleair aangedreven onderzeeër (nog) niet verwezenlijkt.

Groeiend isolement

Met deze drie mijlpalen komt het Kim-regime weer steviger in zijn schoenen te staan. Na de mislukte top met toenmalig Amerikaans president Donald Trump in Hanoi in 2019 heeft het Noord-Koreaanse bewind alle interesse in onderhandelingen laten varen. Zolang landen als China en Rusland in zijn materiële behoeften kunnen voorzien, hoeft toenadering tot Zuid-Korea en de VS wat Pyongyang betreft niet meer. Het land sloot de afgelopen maanden negen ambassades in het buitenland, bijna een vijfde van het totaal.

Om die redenen werkt Pyongyang aan zo geavanceerd mogelijke wapens, die ervoor moeten zorgen dat het land nooit kan worden binnengevallen door de VS of Zuid-Korea. Je valt immers geen land aan dat jouw steden met een kernbom kan raken. Sommige analisten vrezen dat Noord-Korea zelf wel eens uit kan zijn op oorlog. „De situatie op het Koreaanse schiereiland is gevaarlijker dan ze op enig moment sinds juni 1950 is geweest”, schrijven Robert Carlin en Siegfried Hecker in een artikel op 38 North, een blog over Noord-Korea van het Stimson Center, een Amerikaanse denktank. „Wij geloven dat Kim Jong-un, net als zijn grootvader in 1950, het strategische besluit heeft genomen om een oorlog uit te vechten.”

Dat is geenszins ondenkbaar, maar is niet te verwachten. Het regime is doorgaans continu bezig met één doel: het behoud van de macht van Kim Jong-un, en het uit de weg ruimen van alles wat die macht kan bedreigen. Een gewapend conflict zou die machtspositie juist in gevaar kunnen brengen.

Dode in Charkiv

Hoewel Noord-Korea al jaren met de grootste toewijding aan zijn raketarsenaal werkt, heeft het die nooit in een echte oorlogssituatie getest. Dat heeft Rusland inmiddels voor de Noord-Koreanen gedaan: bij een aanval op Charkiv, waarbij een dode en meer dan veertig gewonden vielen, werd een door Pyongyang geleverde Hwasong-11 ingezet. Deze ballistische raket kan honderden kilometers vliegen op vaste brandstof en is met een kernkop uit te rusten. Ze is verwant aan de Russische Iskander-raket, waardoor ze goed aansluit op de Russische wapensystemen. Het is voor zover bekend de eerste keer dat een Noord-Koreaanse raket is ingezet op een buitenlands slagveld.

Informatie over deze aanval is ook interessant voor Noord-Koreaanse technici, die zo een beter beeld krijgen van hoe de door hen ontwikkelde projectielen tijdens een aanval functioneren. Ook kan dit als reclame worden gebruikt bij andere afnemers van de Noord-Koreaanse wapenwinkel, zoals Iran en Syrië. Behalve raketten heeft Pyongyang ook grote hoeveelheden artillerie en munitie aan Moskou geleverd.

De eerste Noord-Koreaanse wapenleveranties gingen volgens Amerikaanse inlichtingendiensten al in 2022 de Russische grens over, maar pas sinds de tweede helft van vorig jaar kwam de vaart erin. In juli leidde Kim de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe hoogstpersoonlijk rond over een Noord-Koreaanse wapenbeurs. Anderhalve maand later bracht Kim een bezoek aan het oosten van Rusland, waar hij met onder meer Poetin sprak. Sindsdien reizen delegaties geregeld over en weer – afgelopen dinsdag was de Noord-Koreaanse minister van Buitenlandse Zaken Choe Sun-hui nog op bezoek bij Poetin. Het Kremlin noemde Noord-Korea maandag „ons trouwste buurland”.

Noord-Koreaanse wapenfabrieken draaien momenteel op volle toeren om de Russische oorlogsmachine in Oekraïne te voeden. Daarvoor wil Pyongyang wel wat terug. Behalve geld, olie en aardgas bood Rusland Noord-Korea ook hulp aan met onder meer satelliettechnologie – mogelijk heeft Moskou zelfs al geholpen de laatste satellietlancering tot een succes te maken. Met de huidige hechte banden kan die ‘vloot’ van Noord-Koreaanse militaire spionagesatellieten er dit jaar nog komen.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 19 januari 2024 bij NRC.

Noord-Korea kan prima leven zonder hereniging met zuiden

Noord-Korea ziet burgers uit Zuid-Korea niet meer als „landgenoten”, maar als inwoners van een ander, vreemd land. Met deze en andere opmerkingen nam de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un afscheid van een decennialang uitgedragen staatsideologie die hereniging van beide Korea’s als hoogste doel omschreef. Kim omschreef Zuid-Korea als de „voornaamste vijand”.

Lees hier mijn artikel voor het RD: Noord-Korea kan prima leven zonder hereniging met zuiden

Gesprek met De Morgen

Ik sprak met Kevin Lau voor De Morgen over de Noord-Koreaanse oorlogstaal en de wapenleveranties aan Rusland voor de oorlog in Oekraïne:

Lees hier het artikel: ‘Verwacht meer Noord-Koreaanse raketten in Oekraïne’: waarom de recente activiteiten van Kim Jong-un geen lege dreigementen zijn

Gesprek bij EenVandaag Radio

Bij EenVandaag Radio sprak ik over de oplopende spanningen tussen Zuid-Korea en Noord-Korea, sinds laatstgenoemde een militaire spionagesatelliet lanceerde. Staan we aan de vooravond van een nieuwe cyclus van spanningen en provocaties? En wat kan zo’n spionagesatelliet?

Lees hier het fragment terug op de website van EenVandaag Radio.