Noord-Korea zegt waterstofbom te hebben getest. Wat betekent dit?

Noord-Korea heeft woensdag naar eigen zeggen succesvol een waterstofbom getest. Dat melden Noord-Koreaanse staatsmedia.

Man bekijkt nieuwsitem over de Noord-Koreaanse waterstofbomtest. Foto Jung Yeon-Je / AFP

Man bekijkt nieuwsitem over de Noord-Koreaanse waterstofbomtest. Foto Jung Yeon-Je / AFP

Volgens Pyongyang vond de test om 10.00 lokale “Pyongyangtijd” plaats. “Deze test betekent dat het kernwapenprogramma van de Democratische Volksrepubliek Korea [de officiële naam van Noord-Korea, CvdV] tot een hoger niveau is getild”, aldus staatsmedia. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt later woensdag bijeen om de proef te bespreken, meldt persbureau Reuters.

De test werd met veel bombarie op de Noord-Koreaanse staatstelevisie aangekondigd, hier terug te zien. Onder de video is de gehele Engelstalige verklaring van Pyongyang over de proef te lezen. Zoals gewoonlijk rechtvaardigt Pyongyang de test als een “defensieve maatregel” tegen de “ongekende Amerikaanse agressie”.

Tekst gaat verder onder de video
https://www.youtube.com/watch?v=nUesrMFLWWM

Onduidelijkheid

Internationale seismologen namen een “onnatuurlijke” aardbeving met een schaal van 5.1 waar rondom Punggye-ri, de locatie waar tot nu toe alle Noord-Koreaanse kernproeven hebben plaatsgevonden. Volgens Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten werden China en de VS van tevoren niet gewaarschuwd door Pyongyang dat de test zou plaatsvinden. De kracht van het wapen dat is getest wordt door analisten geschat op zo’n 6 kiloton, veel zwakker dan zelfs van een mislukte waterstofbomproef mag worden verwacht.

Analisten konden dan ook nog niet bevestigen of Noord-Korea daadwerkelijk een waterstofbom heeft getest. Verder onderzoek zal meer duidelijk moeten maken over de aard van de proef. Dat kan nog dagen duren. Het zou ook om een “gewone” kernproef kunnen gaan met een krachtiger atoomwapen dan waarover Pyongyang tot nu toe beschikte. NK News sprak met enkele experts over of Noord-Korea een waterstofbom zou kunnen hebben.

Het Zuid-Koreaanse leger denkt niet dat de beving het gevolg was van een waterstofbom. In Azië doken meerdere beurzen in de min na het nieuws over de test.

Luister hier naar een vraaggesprek dat BNR Nieuwsradio had met Sico van der Meer, deskundige op het gebied van Noord-Korea en massavernietigingswapens bij Instituut Clingendael

Rookgordijn

Nog geen week geleden riep Kim Jong-un in zijn nieuwjaarsrede op tot meer economische samenwerking. Er werd toen met geen woord gerept over het kernwapenprogramma, dat Pyongyang geregeld aanduidt als haar “heilige zwaard”. Zoals wel vaker lijkt dit een rookgordijn te zijn geweest dat Noord-Korea heeft opgeworpen alvorens weer met provocatieve acties op de proppen te komen.

De timing is dan ook opmerkelijk. Door de conflicten in het Midden-Oosten en terreurdreiging in het Westen was de aandacht voor Noord-Korea de laatste tijd wat afgezwakt. Het Kimregime grijpt dit soort momenten vaker aan om provocaties uit te voeren om de wereld aan zijn bestaan te herinneren. Lees hier een eerder stuk waarin ik beschrijf hoe deze dynamiek werkt.

Propaganda

Tevens kan de test dienen als propaganda om het leiderschap van Kim Jong-un tegenover de Noord-Koreaanse bevolking te verheerlijken. Door te claimen significante vooruitgang te hebben geboekt in de ontwikkeling van kernwapens kan Kim beweren dat hij zich inzet om het Noord-Koreaanse volk tegen buitenlandse agressie te beschermen. Zeker met het uitblijven van economische successen in het economisch noodlijdende Noord-Korea kan een nieuwe atoomtest goede propaganda zijn voor Kim Jong-un.

Kim Jong-un tekent het bevel om de waterstofbomproef uit te voeren. Foto Yonhap.

Kim Jong-un tekent het bevel om de waterstofbomproef uit te voeren. Foto Yonhap.

Noord-Korea heeft tot nu toe drie keer een kernproef uitgevoerd: in 2006, 2009 en 2013. De VN hebben het geïsoleerde land flinke sancties opgelegd. Zuid-Korea noemde de proef van woensdag een schending van VN-resoluties. Seoel beloofde “samen te zullen werken met partners in de regio om Noord-Korea een hoge prijs te betalen voor de waterstofbomtest”.

Reacties

Ook de Verenigde Staten hebben de jongste proef van Pyongyang veroordeeld. Het Witte Huis liet vanochtend weten dat “wij het keer op keer duidelijk hebben gemaakt dat wij Noord-Korea niet zullen accepteren als staat die over kernwapens beschikt”, iets wat Pyongyang wel graag wil. Volgens de Amerikanen laat de proef zien dat Noord-Korea geen serieuze voornemens heeft om te onderhandelen over eventuele denuclearisatie.

Dat laatste sluit aan bij eerdere Noord-Koreaanse verklaringen. Het land heeft meerdere malen aangegeven nooit zijn kernwapens te zullen opgeven omdat deze “nuclear deterrent” voorkomt dat Noord-Korea zal worden aangevallen door het Westen. Staatsmedia halen geregeld de voorbeelden aan van Saddam Hoessein en Moammar Kadhafi, die na het opgeven van hun massavernietigingswapens werden afgezet.

De jongste proef zal ook de verhoudingen met China op scherp stellen. De Chinese regering zei woensdag de kernproef “sterk af te keuren”. Hoewel Beijing de laatste grote bondgenoot van Pyongyang is, is de Chinese regering fel tegen het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma gekant. Beijing heeft in het verleden na eerdere kernproeven VN-sancties gesteund tegen Noord-Korea, hoewel China niet zo doortastend is met de uitvoering hiervan.

Verjaardag

De test komt twee dagen voor de verjaardag van Kim Jong-un. Phil Robertson, vicedirecteur voor Azië van Human Rights Watch, zei hierover:

“Kim Jong-un mag het misschien gepast vinden om zijn verjaardag alvast te vieren met een kernproef, maar zelfs een waterstofbom moet de wereld niet laten vergeten dat de dictatuur van de Kimfamilie gefundeerd is op de systematische mishandeling van de Noord-Koreaanse bevolking. Het enige verjaardagscadeau dat Kim Jong-un zou moeten krijgen van de internationale gemeenschap is een enkele reis naar het Internationaal Strafhof in Den Haag, waar hij moet worden aangeklaagd voor misdaden tegen de menselijkheid.”

Noord-Korea zei vorige maand dat het land in staat was om naast een atoomwapen een waterstofbom te testen. Veel internationale analisten trokken deze bewering toen in twijfel. Pyongyang beschikt over een klein arsenaal kernwapens en voert daarna geregeld rakettests uit. In 2012 werd voor het laatst een langeafstandsraket getest, waarbij volgens het Kimregime een satelliet in een baan om de Aarde werd gebracht.

Het land is er voor zover bekend nog niet in geslaagd om atoomwapens te ontwikkelen die klein genoeg zijn om op een projectiel te plaatsen. Dit zou Pyongyang in staat stellen om met kernkoppen de VS te raken – alsook Japan en Zuid-Korea.

Vanavond spreek ik om 18.36 uur op BNR Nieuwsradio over wat deze proef betekent voor Noord-Korea en de internationale gemeenschap.

Kijken: zelfs op familiereünies kunnen Koreanen niet vrijuit spreken

Wat zeg je tegen een broer of zus die je al meer dan zestig jaar niet hebt gezien? De 86-jarige Zuid-Koreaan Ahn Yoon-joon weet in ieder geval wat hij niet mag zeggen als hij deze week zijn Noord-Koreaanse zusjes spreekt. De Zuid-Koreaanse overheid heeft hem een handleiding met taboe-onderwerpen gegeven.

Het gaat Ahn niet in de koude kleren zitten. Door de censuur heeft hij zijn enthousiasme voor de hereniging goeddeels verloren. Tegenover Reuters zegt hij gefrustreerd:

“Je mag niet alles vragen dat je wil vragen. Dit is geen reünie, dit is slechts een geënsceneerde bijeenkomst.”

Gevoelige onderwerpen mijden

Zo wil Ahn graag van zijn zusjes weten hoe zijn vader is overleden. Dit kan echter als een gevoelige vraag worden geïnterpreteerd, aangezien zijn vader een rijke grootgrondbezitter op het moment dat Noord-Korea een stalinistisch land werd. Ahn kan hooguit om de overlijdensdatum vragen.

In de handleiding wordt de Zuid-Koreaanse bezoekers afgeraden om vragen te stellen over de Noord-Koreaanse leiders, over mensenrechtenschendingen of over leefomstandigheden in het gesloten land. In het boekje staat het advies:

“Mochten uw familieleden uit Noord-Korea propagandaliederen gaan zingen of politieke uitspraken doen, houd hen dan in toom en probeer het onderwerp te veranderen.”

Nieuwsuitzending over de reünies

Sancties

Zelfs in het kiezen van een cadeautje voor zijn familie had Ahn geen vrijheid. Noord-Korea heeft diverse sancties aan zijn broek na het doen van drie kernproeven en het testen van meerdere langeafstandsraketten. Ahn wilde zijn zusjes een gouden ketting geven, maar sieraden zijn luxegoederen en mogen om die reden niet worden uitgevoerd naar Noord-Korea. Ahn kocht dus maar medicijnen en tandpasta.

De 87-jarige Kim Woo-jong ontvluchtte in 1951 Noord-Korea om voor het Zuid-Koreaanse leger te vechten. Hij vindt het minder erg dat zijn spreekvrijheid wordt ingeperkt. Hij zegt te zullen letten op wat hij zegt als hij zijn zus spreekt:

“Ik besef me maar al te goed dat mijn geschiedenis er in de ogen van Noord-Koreanen slecht uitziet. Mijn zus neemt het risico om mij nog te spreken voor haar dood.”

Al ruim zes decennia gescheiden

Het is de twintigste keer dat hoogbejaarde Noord- en Zuid-Koreanen de kans krijgen om elkaar te spreken, nadat de grens tussen beide aartsvijanden in 1953 aan het einde van de Koreaanse Oorlog definitief op slot ging. Deelnemers worden geloot uit een poule van 66.000 80- en 90-plussers. Maar dat aantal neemt snel af.

Beelden van een eerdere hereniging in 2014:

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 21 oktober 2015 op de website van NRC.

Interview met Hyeonseo Lee, het meisje met zeven namen

Onlangs had ik de eer om Hyeonseo Lee, Noord-Koreaanse vluchteling en schrijfster van het boek Meisje met zeven namen, te interviewen voor OneWorld. We spraken over haar vlucht uit Noord-Korea, over de mensenrechtenschendingen in het land, wat de wereld kan doen om Noord-Koreanen te helpen en over toerisme naar het gesloten land.

Lees hier het interview met Hyeonseo Lee terug

Hyeonseo Lee is vooral bekend vanwege haar TED-talk, die hieronder te bekijken is:

Eerder schreef ik naar aanleiding van het verschijnen van Lee’s boek dit artikel voor NRC, dat ook veel videomateriaal bevat. Het boek van Lee is hier te bestellen.

Spanningen en marathonoverleg tussen Noord- en Zuid-Korea

Op 21 augustus plaatste ik op deze blog mijn grote explainer voor OneWorld over de recente spanningen tussen Noord- en Zuid-Korea. Inmiddels zijn de landen in grensdorp Panmunjom aan tafel gaan zitten om te overleggen over de situatie. Een doorbraak lijkt lastig: geen van beide partijen wil gezichtsverlies lijden, maar zowel Pyongyang als Seoul wil van de huidige impasse af.

Voor NRC schreef ik de afgelopem dagen drie korte berichten. Lees ze hier terug:

  • Zuid-Korea eist excuses van Noord-Korea – gesprekken duren voort
  • Hoog overleg tussen Noord- en Zuid-Korea na oorlogstaal
  • Legeroefeningen VS en Zuid-Korea tijdelijk opgeschort na dreiging Noord-Korea
  • Waarom wordt er geschoten langs de grens tussen Noord- en Zuid-Korea?

    Het zal weinigen ontgaan zijn: de spanningen langs de grens tussen Noord- en Zuid-Korea zijn de afgelopen dagen weer flink opgelaaid. Nadat Noord-Korea een Zuid-Koreaanse luidspreker kapot probeerde te schieten, vuurde het Zuid-Koreaanse leger terug. Inmiddels heeft Kim Jong-un een “quasi staat van oorlog” afgekondigd.

    Wat betekenen deze spanningen en ontwikkelingen? Is een nieuwe Koreaanse Oorlog ophanden? In een artikel voor OneWorld leg ik uit hoe we dit wapengekletter het beste kunnen duiden.

    Lees hier het artikel.

    Recensie tentoonstelling ‘De Kim Utopie’ voor NK News

    Voor de Engelstalige website NK News, gespecialiseerd in Noord-Korea, schreef ik een aparte recensie van ‘De Kim Utopie’. Over deze tentoonstelling in het Drents Museum, die ruim 80 Noord-Koreaanse schilderijen bevat, schreef ik eerder een bespreking voor cultuurmagazine 8WEEKLY.

    Lees hier mijn (Engelstalige) recensie van de tentoonstelling voor NK News

    Kim Ch’ŏl-wŏn, Een februari-ochtend, 2003, werk op papier, collectie Ronald de Groen

    Kim Ch’ŏl-wŏn, Een februari-ochtend, 2003, werk op papier, collectie Ronald de Groen

    Boekrecensie: Blijven leven als vorm van verzet in Noord-Korea

    Als de Noord-Koreaanse Lucia Jang tijdens de grote hongersnood van de jaren negentig stiekem naar China reist om eten te halen, schrikt ze van iets opmerkelijks. Terwijl in haar land mensen uitwerpselen afspeuren op zoek naar wat korrels onverteerd voedsel, worden in China de etensresten toegeworpen aan honden. “In dit land krijgen huisdieren beter te eten dan mensen in Chosun”, verzucht Jang.

    Jangs memoires De sterren tussen zon en maan (2015) spelen zich af tijdens de Zware Mars, de hongersnood waarin circa een miljoen mensen het leven lieten. Hoewel de schrijnende honger door het hele boek van de pagina’s af spat, is Jangs verhaal bijzonder veelzijdig en laten ze een Noord-Korea gezien dat door op sensatie beluste berichtgeving dikwijls voor lezers verborgen blijft.

    550b86c0afd8f9.47945232

    Bijzonder is hoe Jang een vrouwelijk perspectief geeft op het leven van een Noord-Koreaans burger en vaan een illegaal in China. Ze maakt het vaak onderbelichte seksisme en ongelijkheid – waarvan de Noord-Koreaanse maatschappij doortrokken is – voelbaar en toont de specifieke uitdagingen en lijdenswegen van een moeder en (zwangere) vrouw. Verreweg de meeste boeken van Noord-Koreaanse vluchtelingen, zoals De aquariums van Pyongyang (2001) van Kang Chol-hwan en Vlucht uit kamp 14 (2012) van Shin Dong-hyuk, zijn door mannen geschreven, waardoor de vrouwelijke ervaring in het communistische land tot nu toe grotendeels onbekend bleef. Gelukkig kunnen we de komende maanden meer memoires van Noord-Koreaanse vrouwen verwachten met het verschijnen van het werk van Hyeonseo Lee in het Nederlands en van Yeonmi Park en van Eunsun Kim in het Engels.

    Lucia Jang op het Ottowa International Writers’ Festival

    In de jaren dat Jang het introverte Noord-Korea stiekem verruilde voor het veel modernere en vrijere China hield de discriminatie niet op. Werd ze eerst dikwijls in haar vaderland als wegwerpproduct behandeld, ook in China wordt hevig gehandeld in Noord-Koreaanse bruiden (even duur als één varken), prostituees en dwangarbeiders. Dit kwam eerder aan de orde in de van menselijke smart doortrokken dichtbundel Selling my daughter for 100 won van Jang Jin-sung. Ook worden Noord-Koreanen door hun Chinese broeders, die volgens beide overheden “zo nauw als lippen en tanden” zijn, als inferieure, achtergebleven domkoppen gezien – en behandeld. Het feit dat Jang aandacht besteedt aan dit onbekende humanitaire drama op Chinees grondgebied verdient alle lof.

    Maar Jangs boek richt zich niet alleen of zelfs hoofdzakelijk op de gruwelen die zij en haar landgenoten hebben moeten doorstaan. Storten de media zich vaak gretig op de bizarre aspecten van het leven in het koninkrijk van Kim Jong-un, de lezer van De sterren tussen zon en maan leert vooral over hoe verbazingwekkend normaal het bestaan van Noord-Koreanen is (zonder dat dit iets af doet aan de heftigheid en absurditeit). Kinderen die elkaar pesten, verliefde pubers die stiekem na schooltijd afspreken, roddelen, waarzeggerij – net als in de rest van de wereld gebeurt dit ook in Noord-Korea. Pogingen om een Alltagsgeschichte van Noord-Koreanen in beeld te brengen werden al eerder ondernomen door onder meer Barbara Demick, maar Jangs aandacht voor haar eigen ‘gewone’ ervaringen als kind en jongvolwassene geven het boek extra zeggingskracht.

    Bijzonder programma met Lucia Jang bij Jayu Speaks

    Het is bijzonder om te zien hoe de risico’s die ze durft te nemen zowel bijna haar ondergang als uiteindelijk haar redding worden. De wil tot leven die haar drijft wordt treffend als een verzetsdaad tegen het Kimregime neergezet. En hoewel je als lezer soms wenst dat ze wat uitzoomt om de bredere ontwikkelingen in het land te schetsen, is haar persoonlijke relaas zelfs voor een doorgewinterde en belezen Noord-Koreadeskundige interessant en verfrissend leesvoer.

    4/5 STERREN

    Lucia Jang, De sterren tussen zon en maan. Uitgeverij De Fontein, juni 2015.

    Een kortere versie van deze recensie verscheen op 31 augustus 2015 in de NRC-boekenbijlage. Binnenkort op Nieuwsuitnoordkorea.nl: een interview met Lucia Jang!

    Kijken: deze vrouw zat 28 jaar in een Noord-Koreaans werkkamp

    Kim Hye-sook werd op haar 13e naar het beruchte doch grotendeels onbekende Noord-Koreaanse strafkamp Bukchang gestuurd. Ze zou er 28 jaar blijven voor een “misdaad” die niet eens haar eigen was: omdat haar grootvader was gevlucht naar het welvarende en vrije Zuid-Korea werd de hele familie naar Bukchang gezonden.

    Dat is het gevolg van de beruchte “driegeneratiesregel”, die stichter van Noord-Korea Kim Il-sung (1912 – 1994) instelde na de Koreaanse Oorlog. Voor het vergrijp van één individu worden drie generaties naar een concentratiekamp gestuurd. Zo hoopt het Kimregime zijn bevolking loyaal en gedwee te houden. Meer dan een halve eeuw later zijn zowel de regel als de strafkampen nog steeds een gruwelijke realiteit. VICE sprak met Kim over haar tijd in het kamp:

    “Het is heel moeilijk om over te praten, maar de hele wereld moet weten wat voor verschrikkelijke dingen er gebeuren in Noord-Korea.”

    Verwerken door kunst

    Dwangarbeid, marteling, misbruik – er is weinig wat Kim niet is overkomen in Bukchang. Ze werd al op haar veertiende tewerkgesteld in een kolenmijn, waar ze stoflongziekte opliep. Na haar vrijlating en succesvolle vlucht naar Zuid-Korea verwerkte ze deze gruwelijkheden op een creatieve manier: tekenkunst. Kim laat een tekening die ze gemaakt heeft van Bukchang zien en zegt:

    “Omdat niemand naar het kamp toe kan, werd er een satelliet gestuurd die foto’s nam. Dat duurde acht maanden. Toen ze de foto’s met mijn tekening vergeleken, kwam alles perfect overeen.”

    Propaganda en hersenspoelen

    Hoewel ze twee derde van haar leven in een Noord-Koreaans concentratiekamp zat, was ze die hele periode gehersenspoeld door de propaganda van Pyongyang:

    “Ik geloofde dat Kim Il-sung een god was.”

    Van dat geloof is inmiddels niet meer over. Kim zet zich nu in voor meer bewustwording over de mensenrechtenschendingen in Noord-Korea, in de hoop dat het zal bijdragen aan een verandering. Aan het einde gaat Kim met de VICE-journalist naar de grens met Noord-Korea, waar een rivier van slechts enkele tientallen meters een ondoordringbare grens vormt tussen twee totaal verschillende werelden.

    Ik schreef eerder over Noord-Koreaanse vluchtelingen. Lees hier over “het meisje met de zeven namen” en over de man die Noord-Korea op krukken ontvluchtte.

    Een eerdere versie van dit artikel verscheen op juli 2015 op nrc.nl.

    “Jullie zijn geen mensen, jullie zijn dieren” – Gastblog uit Brussel

    Een primeur hier op Nieuws uit Noord-Korea: een gastblog van Laurens Bynens vanuit Brussel. Laurens werkt als student aan de Vrije Universiteit Brussel aan een thesis over mensenrechten in Noord-Korea. Hij bezocht in Brussel een evenement waar Noord-Koreaanse vluchtelingen spraken over hun ervaringen. Lees hieronder zijn verslag.

    Op 2 juli 2015 organiseerde Europees parlementslid László Tőkés in samenwerking met het European Institute for Asian Studies (EIAS) het evenement Human Rights in North Korea: Voices from the Peninsula. In een van de conferentiezalen van het Europees Parlement tekenden tientallen mensen present voor onder meer een getuigenis van de gevluchte Noord-Koreaan Jung Gwang Il.

    Foto van het evenement

    Foto van het evenement

    Ceaușescu

    László Tőkés opende de conferentie met een scherpe speech. Hij heeft ook enig recht van spreken: als sleutelfiguur in de ondergang van Roemeens dictator Nicolae Ceaușescu wordt hij bijvoorbeeld omschreven als “The Pastor Who Brought Down a Dictator”. Omdat de Roemenen ooit zelf leefden in een totalitaire staat, weet hij hoe het is om geen vrijheid te hebben. Ceaușescu was geïnspireerd door de Culturele Revolutie in China en door de persoonlijkheidscultus van Kim Il-sung, de stichter van Noord-Korea, waardoor een onschuldig grapje een Roemeen zeer zwaar kon komen te staan. Tőkés besloot zijn toespraak met een oproep naar de Noord-Koreanen om hun stem te verheffen, want het communisme leeft nog in sommige landen, “goddeloos en wreed”.

    Na de beschouwing van EIAS dat de situatie in Noord-Korea waarschijnlijk slechter aan het worden is, terwijl sommigen hoopvol blijven, was het de beurt aan Kwon Eun Kyoung van de International Coalition to Stop Crimes Against Humanity in North Korea (ICNK). Terwijl de wereld eerst de gevangenenkampen negeerde, is dat nu onmogelijk geworden.

    Kamp 15

    Vervolgens nam Jung Gwang Il het woord, hierin bijgestaan door een tolk. Jung heeft in Kamp 15 gezeten en leidt nu de organisatie No Chain for North Korea. In de jaren ’90 leidde hij ondernemers op in Noord-Korea, waardoor hij vaak naar China trok. Hier werd hij opgepakt door Noord-Koreaanse agenten. De exacte reden voor zijn arrestatie is hij nooit te weten gekomen. Oude schoolvrienden zouden aan de autoriteiten verteld hebben dat hij contact had met Zuid-Koreaanse zakenmannen. Dit klopt weliswaar maar deze mannen waren volgens Jung, in tegenstelling tot wat de Noord-Koreaanse politie dacht, geen spionnen.

    Na tien maanden martelingen met water en elektrische schokken kraakte Jung. Hij legde een valse verklaring af, waarin hij stelde een spion te zijn. Hierna werd hij naar Yodok overgebracht. Intussen was zijn gewicht gedaald van 70 naar 36 kilo. In Yodok zaten mensen om diverse (vermeende) redenen: ze hadden een portret van de Grote Leider beschadigd, ze hadden geluisterd naar Zuid-Koreaanse radio, ze hadden contact gehad met christenen of ze hadden geprobeerd te ontsnappen uit het land.

    Een uitzending van Stichting Vrij Noord-Korea over Jung Gwang Il:

    Zestien uur dwangarbeid per dag

    Hun straf was zestien uur dwangarbeid per dag. In de zomer moesten ze graan verbouwen, in de winter hout kappen. Elke maaltijd bestond uit tweehonderd gram graan vermengd met bonen. Wie zijn werk niet voltooide, kreeg geen eten. Vele gevangen kwamen logischerwijze om door de combinatie van loodzware arbeid en voedseltekorten. Daarom stalen sommigen rauwe zaden om ze op te eten. Om dit te voorkomen, vermengden de bewakers de zaden met mest. Enkele gevangenen probeerden de zaden te wassen, maar dit lukte niet goed. Zij die de zaden alsnog opaten, kregen diarree en kotsten bloed, waarna ze stierven.

    De houtkap in de winter was zo mogelijk nog zwaarder. De bomen moesten manueel omgekapt worden, waarbij velen gewond raakten. Een incident staat voorgoed op Jungs netvlies gebrand. De bewakers organiseerden een wedstrijd: de werkploeg die het meeste hout verzamelde, kreeg een taart op basis van graan. Enthousiast duwden de gevangenen het hout de berg af, maar op dat moment klommen anderen net naar boven om aan hun dienst te beginnen. Vele gebroken benen en ruggen en meerdere doden waren het zware gevolg. De bewakers vonden deze ellende plezierig. Ze vertelden de gevangenen:

    “Jullie zijn geen mensen, jullie zijn dieren. Jullie horen niet thuis in deze maatschappij”.

    De doden en zelfs zij die zwaargewond nog in leven waren, werden opeengestapeld in een “dodenhuis” waar de temperatuur tot wel -20°C kon dalen. Jung liep hier dagelijks voorbij als hij naar het toilet moest. Uiteindelijk, nadat de lijken verschillende keren bevroren en ontdooid waren, moest Jung de lichamen in een gat scheppen. Intussen leken ze meer op mest dan op mensen. Op 12 april 2003 werd Jung vrijgelaten uit Yodok. Op 21 april dat jaar ontsnapte hij uit Noord-Korea.

    Lees hier een artikel over hoe Jung films en soapseries naar Noord-Korea smokkelt.

    Een video van Amnesty International over de strafkampen in Noord-Korea, met interviews van voormalige gedetineerden uit Yodok

    “Waarschijnlijk binnen 15 jaar hereniging”

    De laatste toespraak was van Kim Young Hwan, hoofdonderzoeker bij het Network for North Korean Democracy and Human Rights. In jaren ’80 was hij een Zuid-Koreaanse studentenleider die voor Noord-Korea en tegen Zuid-Korea protesteerde. Hij ontmoette op die manier Kim Il-sung twee keer. Toen het communisme in Oost-Europa instortte was hij ongerust, en hij wilde de toekomst van Noord-Korea met Kim Il-sung en zijn entourage bespreken. Hij was teleurgesteld toen het Noord-Koreaanse regime zich gesloten en conservatief opstelde. Kim zag in dat de gelijkheid, de hoeksteen van het socialisme, nog minder aanwezig was in het Noorden dan in het Zuiden. Hij begon te luisteren naar getuigenissen van Noord-Koreanen die ontsnapt waren. Met tomeloze energie begon hij zich in te zetten voor zij die in het Noorden onderdrukt worden. In 2012 werd hij echter opgepakt in China toen hij aan de grens met Noord-Korea actief was. Hij werd door de Chinese politie gearresteerd en opgesloten voor vier maanden, waarin hij afgeranseld werd en elektrische schokken toegediend kreeg.

    Bekijk hier de lezing “From Juche Evangelist to North Korean Human Rights Activist” plus een andere presentatie van Kim Young Hwan

    Kim stelde verder dat Noord-Korea wel degelijk aan het veranderen is. Onder meer de hongersnoden hebben een zware impact gehad. Het land is allesbehalve een socialistisch paradijs, en pleegt integendeel zware inbreuken op de mensenrechten. Toch wankelt het land volgens hem niet. Het regime heeft zich in de laatste twintig jaar weten aan te passen aan de veranderingen. Toch acht hij het zeventig procent mogelijk dat de Korea’s zich herenigen binnen de vijftien jaar.

    Dat doet denken aan een toespraak die vorig jaar werd gegeven door Jang Jin-sung, voormalig hofdichter van Kim Jong-il en tegenwoordig mensenrechtenactivist en gasthoogleraar aan de Universiteit Leiden. Daarin sprak hij tot een groep studenten Koreastudies:

    “Ik geef het Noord-Koreaanse regime nog zo’n vijf jaar, hooguit zeven. Ik denk dat mensen die nu in Leiden studeren later kunnen doceren aan universiteiten in het noorden van een herenigd Korea.”

    Laurens Bynens is student aan de Vrije Universiteit Brussel. Hij werkt aan een thesis over mensenrechten in Noord-Korea

    VIDEO: Hoe bouwen Noord-Koreaanse vluchtelingen een nieuw leven op in Zuid-Korea?

    De laatste jaren is meer geschreven over hoe burgers in Noord-Korea te maken krijgen met repressie, armoede, honger en mensenrechtenschendingen. Noord-Koreanen die het land weten te ontvluchten en Zuid-Korea bereiken, kunnen rekenen op een veel beter leven. Maar ook in het vrije, democratische Zuid-Korea krijgen zij te maken met enorme uitdagingen. Tommy Driskill van de Universiteit van Hawaï reisde naar Seoul, sprak met meerdere experts en Noord-Koreaanse vluchtelingen en maakte de documentaire Life as a North Korean Defector.

    Yeonmi Park vertelt in de documentaire over haar ervaringen met discriminatie en eenzaamheid.

    Yeonmi Park vertelt in de documentaire over haar ervaringen met discriminatie en eenzaamheid.

    In de uitzending is te zien hoe Noord-Koreanen zich leren aanpassen aan de Zuid-Koreaanse samenleving, na een drie maanden durende training te hebben gevolgd in Hanawon. Ze krijgen over het algemeen meer vrijheid, betere voorzieningen en een fijner leven, maar krijgen ook met tal van problemen te maken. Zo zijn veel vluchtelingen sociaal geïsoleerd en worden ze geregeld gediscrimineerd door Zuid-Koreaanse landgenoten. Ook krijgen ze vaak te maken met oplichting, psychische problemen en moeite met zich aanpassen aan een totaal ander soort samenleving.

    Bekijk hier de documentaire

    Hawaii News Now had een kort interview met documentairemaker Tommy Driskill

    Inmiddels werkt Driskill aan een nieuwe documentaire, over een Noord-Koreaanse kunstenaar die zijn werk na zijn ontsnapping uit het land op een nieuwe manier heeft voortgezet.