De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un begon het nieuwe jaar gezellig door te zeggen dat hij zich niet langer gebonden voelt aan een moratorium op het testen van atoombommen en intercontinentale raketten. Het land zal de wereld spoedig een „nieuw strategisch wapen” demonstreren en „schokkende actie” ondernemen, aldus Kim.
Lees hier mijn analyse van Kims toespraak: Kim Jong-un dreigt met „schokkende actie”
In het Chinese Chengdu zitten dinsdag China, Japan en Zuid-Korea om tafel. Hoog op de agenda: Noord-Korea en een handelsconflict.
De weer oplaaiende Noord-Koreaanse dreiging domineert de agenda in Chengdu. Het regime van Kim Jong-un heeft de Verenigde Staten een deadline gegeven tot het einde van het jaar om met een doorbraak in de vastgelopen onderhandelingen over de brug te komen, het liefst in de vorm van sanctieverlichting. Eerder deze maand dreigde Pyongyang dat de VS zelf bepalen welk „kerstcadeau” ze krijgen, waarmee het communistische bewind hint op een raketlancering.
Lees hier mijn hele analyse: Buurlanden Noord-Korea verdeeld over aanpak Kim
Noord-Korea slaat sinds vorig jaar een mildere toon aan en die lijkt ook zijn weg te vinden naar de munterij van het communistische land. De centrale bank van Pyongyang heeft een herdenkingsmunt geslagen waarop te zien is hoe drie handen gezamenlijk een raket waarop de letter ‘N’ staat – van nucleair – kapot breken.
De penning dook op vlak na de ‘flitstop’ van de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un in de gedemilitariseerde zone tussen de beide Korea’s, vorige maand. Het staartstuk van de raket breekt af, brokstukken liggen ernaast. Langs de bovenrand is te lezen: „denuclearisering van het Koreaanse schiereiland” en eronder staat gegraveerd: „bescherming van de vrede en veiligheid in de wereld”. Van wie de handen zijn, staat er niet bij, maar vermoedelijk moeten ze de vermeende samenwerking tussen de Verenigde Staten en Noord- en Zuid-Korea illustreren.
De munt werd begin juli voor het eerst getoond in Zuid-Korea, door Lee Sang-hyun van de Koreaanse Raad voor Verzoening en Samenwerking. Dat is een Zuid-Koreaanse koepel van zo’n tweehonderd organisaties die zich gezamenlijk inzetten voor meer coöperatie en dialoog met Noord-Korea. De centrale bank zou het muntstuk al in april hebben geslagen, kort na de mislukte tweede top van Trump en Kim, in Hanoi.
Met de penning wil Noord-Korea onderstrepen dat het streeft naar een kernwapenvrij schiereiland. Zij het dat het sinds het begin van de onderhandelingen tussen Washington en Pyongyang vorig jaar nog geen enkel atoomwapen of langeafstandsraket heeft opgegeven. Sterker nog, uit Amerikaanse satellietbeelden zou blijken dat de productie van Noord-Koreaanse massavernietigingswapens gewoon doorgaat. Toch zegt Trump hoopvol te zijn dat hij een deal kan sluiten met Pyongyang. Als eerste zittende Amerikaanse president stapte hij op 30 juni de grens over met Noord-Korea, waar hij Kim Jong-un lachend de hand schudde.
Eerdere Noord-Koreaanse herdenkingsmunten straalden meer strijdbaarheid uit. Nog vorig jaar beeldde de centrale bank een raket af met een Amerikaanse vlag en de letters ‘USA’ die door een heroïsche Noord-Koreaanse vuist tegen de grond wordt gedrukt. Op andere muntstukken stonden oud-leider Kim Jong-il in militair uniform, een raket die een satelliet in een baan om de aarde brengt en diverse Noord-Koreaanse monumenten en symbolen.
In 2018, nog vóór de eerste top tussen Trump en Kim in Singapore had plaatsgevonden, sloegen de Verenigde Staten zelf ook een veelbesproken herdenkingsmunt. Die leidde tot kritiek, omdat de twee leiders als gelijkwaardig werden afgebeeld, wat koren op de molen van het Noord-Koreaanse propaganda-apparaat was. Ook werd er gegrinnikt omdat Kim Jong-un was afgebeeld met nog meer onderkinnen dan hij in werkelijkheid meedraagt.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 16 juli 2019 in NRC Handelsblad en op nrc.nl.
Ik sprak bij Met het Oog Op Morgen over de flitstop tussen Donald Trump en Kim Jong-un in de DMZ. De uitzending is hier terug te luisteren.
Front cover of North Korea’s main daily newspaper this morning pic.twitter.com/g0QVQzCX5M
— Chad O'Carroll (@chadocl) 30 juni 2019
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 1 juli 2019
Of de langverwachte top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un op 12 juni in Singapore doorgaat, wordt met de dag onzekerder. Pyongyang dreigde verstek te laten gaan nadat Zuid-Korea en de Verenigde Staten gezamenlijke legeroefeningen niet opschortten. En Trump zei dinsdag dat de top mogelijk zou worden afgeblazen omdat Noord-Korea zijn kernwapens toch niet wil inleveren.
Dit alles heeft het Witte Huis er niet van weerhouden een speciale gelegenheidsmunt te laten drukken voor de top tussen Kim en Trump. Op de penning staan de hoofden van Trump en Kim tegenover elkaar afgebeeld, met op de achtergrond de vlaggen van beide landen.
Het munstuk zorgde voor kritiek en hoongelach op social media. Veel gebruikers viel op dat Kim op de munt een aantal onderkinnen erbij had gekregen – niet bepaald vleiend. Ook zien we het hoofd van de Noord-Koreaanse leider op de afbeelding enigszins terugdeinzen, terwijl een fier kijkende Trump voorover leunt. Tevens werd opgemerkt dat Trump met de munt vroegtijdig een diplomatiek succes wil claimen, terwijl de top nog niet eens heeft plaatsgevonden – en mogelijk zelfs wordt afgezegd.
Opmerkelijk is dat Kim Jong-un op de munt als ‘opperste leider’ wordt aangeduid, wat voor veel Amerikanen én Noord-Koreakenners tegen het zere been was. Volgens hen worden hiermee de dictatuur en persoonlijkheidscultus van Kim gelegitimeerd, nota bene door de Amerikaanse overheid. ,,Dit is niet alleen prematuur, maar ook precies het soort erkenning waarop Kim Jong-un hoopte”, aldus professor Tom Nichols van de U.S. Naval War College. Door Trump en Kim zo tegenover elkaar te plaatsen worden zij als gelijkwaardig neergezet, precies zoals het regime in Pyongyang wil.
Hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Pusan Robert E. Kelly noemde de munt ,,walgelijk” en ,,on-Amerikaans”. Hij en meerdere andere analisten zetten vraagtekens bij het aanduiden van Kim als ‘opperste leider’, terwijl onder zijn bewind 100.000 mensen in strafkampen worden gedetineerd, mensenrechten met voeten worden getreden en Kim zijn halfbroer liet liquideren in Kuala Lumpur.
De traditie van gelegenheidsmunten begon in 2003 onder George W. Bush. Er zijn 250 munten gedrukt en de penningen worden later als souvenirs verkocht.
Een eerdere, ingekorte versie van dit stuk werd op 24 mei 2018 gepubliceerd in NRC Handelsblad
Het Noord-Koreaanse leger heeft zondag een ballistische raket getest. Dat heeft de Zuid-Koreaanse krijgsmacht bevestigd, meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap. Het projectiel werd vanaf de oostkust van het land gelanceerd en kwam na zo’n 500 kilometer in zee terecht.
North Korea Test Fires Missile Into Sea To Test Trump Administration As #PresidentTrump Meets With Japanese Prime Minister Abe pic.twitter.com/1QxyLnZz8C
— AliceInXVettingLand (@American1765) 12 februari 2017
Het projectiel is vermoedelijk een middellangeafstandsraket van het type Musudan. Die wapens hebben een geschat bereik van 3.000 kilometer. Dat is bij lange na niet genoeg om het grondgebied van de Verenigde Staten te bereiken.
Het is de eerste keer sinds de beëdiging van de Amerikaanse president Donald Trump dat Pyongyang een raket heeft getest. De Zuid-Koreaanse legertop veroordeelde de proef zondag en noemde die “een duidelijke schending van resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties”.
Zuid-Koreaanse generaals vermoeden dat de test bedoeld is om indruk te maken op Trump en zijn nieuwe regering. De rakettest kwam tijdens een bezoek van de Japanse premier Shinzo Abe aan de VS. Tijdens een korte persconferentie zei Trump kortweg dat de VS “voor 100 procent achter Japan staan”. Hij veroordeelde of noemde de raketproef verder niet:
Trump after North Korea missile launch: "The US stands behind Japan, its great ally, 100%." https://t.co/UYpqI3esEb https://t.co/fwq5mH2XtO
— CNN (@CNN) 12 februari 2017
Vorig jaar sloten Zuid-Korea en de VS een akkoord om het hypermoderne raketafweersysteem THAAD te vestigen op Zuid-Koreaans grondgebied. THAAD is bedoeld om Zuid-Korea te verdedigen tegen nucleaire en raketdreigingen van de communistische noorderbuur. In 2016 testte Pyongyang twee kernwapens en een langeafstandsraket. Daarnaast werden meerdere kleinere projectielen afgevuurd.
China is fel tegen de plaatsing van THAAD. Volgens Beijing druist dit in tegen de strategische belangen van China en verstoort de militaire verhoudingen in de regio Afgelopen week zette Beijing nog tientallen Zuid-Koreaanse missionarissen het land uit. Ook in Zuid-Korea is veel weerstand tegen THAAD.
De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un zei op Nieuwjaarsdag nog dat zijn land “in de laatste fase” is bij het ontwikkelen van een intercontinentale raket die de Amerikaanse westkust moet kunnen bereiken. Trump zei vorige maand dat hij ervoor zal zorgen dat hij de voltooiing van zo’n wapen zou voorkomen. Hoe hij dat zou gaan doen, zei Trump er niet bij.
North Korea just stated that it is in the final stages of developing a nuclear weapon capable of reaching parts of the U.S. It won't happen!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 2, 2017
Een eerdere versie van dit artikel werd op 12 februari 2017 gepubliceerd op de website van NRC.