Rusland schendt op grote schaal sancties tegen Noord-Korea door nieuwe werkvergunningen te blijven verstrekken aan Noord-Koreaanse arbeiders. Dat meldt The Wall Street Journal donderdag. Sinds de strafmaatregelen in september 2017 werden afgekondigd, hebben zeker tienduizend nieuwe Noord-Koreaanse arbeiders zich in Rusland geregistreerd.

De sancties werden vorig jaar ingevoerd in een poging de Noord-Koreaanse kernwapen- en raketprogramma’s te treffen. In de maanden ervoor had Pyongyang meerdere langeafstandsraketten en een waterstofbom getest. Omdat de toen circa honderdduizend in het buitenland werkzame Noord-Koreaanse arbeiders een van de belangrijkste bronnen van inkomsten voor het regime van Kim Jong-un waren, werd bepaald dat al deze arbeiders binnen twee jaar teruggestuurd moesten worden. Het verlenen van nieuwe of verlengen van bestaande werkvisa mocht niet volgens de VN-sancties, die ook door Rusland en China werden gesteund.

Nu blijkt dat Rusland toch op grote schaal nieuwe Noord-Koreaanse arbeiders vergunningen verleent. Noord-Koreanen zijn in het land vooral actief in de bouw. De stadions voor het WK voetbal in onder meer Sint-Petersburg werden mede gebouwd door Noord-Koreanen. Vaak worden de arbeiders ingehuurd door Russisch-Noord-Koreaanse joint ventures. In hetzelfde sanctiepakket werd bepaald dat die joint ventures moesten worden opgedoekt.

Geen loon en lange dagen

Bovendien geldt het werk dat Noord-Koreanen verrichten volgens criteria van de Internationale Arbeidsorganisatie als ‘dwangarbeid’. De Noord-Koreanen werken vaak onder onveilige en erbarmelijke omstandigheden, krijgen weinig pauze en werkdagen van 16 uur zijn geen uitzondering. Een aannemer in Sint-Petersburg verklaarde tegenover The Wall Street Journal dat zijn werknemers van 07.00 uur tot 22.00 uur en soms zelfs middernacht werkten.

De Noord-Koreanen krijgen ‘bewakers’ mee, die voor hen het loon innen. Onderzoek heeft aangetoond dat de Noord-Koreanen van dat loon meestal maar een fractie terugzien. Het leeuwendeel van het bedrag wordt weggesluisd naar Noord-Korea, waar het wordt geïnvesteerd in onder meer het leger, het kernwapenprogramma en de persoonlijke fondsen van de elite.

Om te voorkomen dat zij in contact komen met een maatschappij die vrijer is dan hun thuisland worden Noord-Koreanen vaak in afgeschermde barakken gehuisvest. Zij worden met bussen naar hun werkplek vervoerd, om erna terug te worden gebracht naar de woonbarakken – zonder verder iets van Rusland te zien. Na werk krijgen zij vaak nog ‘ideologisch onderricht’, oftewel een strak dieet van Noord-Koreaanse propaganda. Zo moet worden voorkomen dat zij hun geloof verliezen in de staatsleer van het Kim-regime.

Gezin blijft achter als borg

Een andere manier waarop wordt voorkomen dat Noord-Koreanen kritiek uiten of zelfs vluchten, is door alleen getrouwde mannen met kinderen naar het buitenland te sturen. Hun gezin blijft achter in Noord-Korea als borg – en wordt gestraft als de man de benen neemt. De Noord-Koreaanse staat screent zelfs of het echtpaar wel een goed huwelijk heeft, voor de man wordt uitgezonden.

Het is niet de eerste keer dat Rusland wordt betrapt op het schenden van VN-sancties tegen Pyongyang. Eerder pompten Russische schepen olie over naar Noord-Koreaanse tankers, terwijl de Verenigde Naties een embargo op olieleveranties hadden ingesteld. Hiermee hielp Rusland aan het ondergraven van de twee strengste onderdelen uit het sanctiepakket: het olie-embargo en wegsturen van Noord-Koreaanse dwangarbeiders.

De Russische ambassadeur in Noord-Korea Aleksandr Matsegora ontkende vrijdag dat Rusland VN-sancties heeft geschonden. Het land heeft, zo noteerde persbureau Interfax uit zijn mond, geen nieuwe Noord-Koreaanse arbeiders aangenomen. De nieuwe werkvergunningen die wel vergeven werden, waren voor Noord-Koreanen die al in het land werkten onder oude contracten.

Onderzoekers vermoeden dat ook China de VN-sancties niet volgens de letter uitvoert. Ook Chinese schepen leverden dit jaar nog olie aan Noord-Korea. Hoewel China veel Noord-Koreaanse arbeiders wegstuurde na het afkondigen van de sancties van vorig jaar, wordt vermoed dat inmiddels veel van hen zijn teruggekeerd. Sinds de top tussen Donald Trump en Kim Jong-un gaan er weer massaal goederen de grens over tussen China en Noord-Korea.

1,7 miljard euro

De circa honderdduizend Noord-Koreanen die afgelopen jaren in het buitenland werkten verdienden naar schatting jaarlijks zo’n 1,7 miljard dollar voor het regime van Kim Jong-un. Vorig jaar verbleven volgens overheidscijfers 24.000 Noord-Koreanen in Rusland. Werkelijke aantallen kunnen mogelijk hoger liggen.

Voor zover bekend zijn er in Nederland geen Noord-Koreaanse dwangarbeiders. Wel The Wall Street Journal donderdag. Sinds de strafmaatregelen in september 2017 werden afgekondigd, hebben zeker tienduizend nieuwe Noord-Koreaanse arbeiders zich in Rusland geregistreerd.

De sancties werden vorig jaar ingevoerd in een poging de Noord-Koreaanse kernwapen- en raketprogramma’s te treffen. In de maanden ervoor had Pyongyang meerdere langeafstandsraketten en een waterstofbom getest. Omdat de toen circa honderdduizend in het buitenland werkzame Noord-Koreaanse arbeiders een van de belangrijkste bronnen van inkomsten voor het regime van Kim Jong-un waren, werd bepaald dat al deze arbeiders binnen twee jaar teruggestuurd moesten worden. Het verlenen van nieuwe of verlengen van bestaande werkvisa mocht niet volgens de VN-sancties, die ook door Rusland en China werden gesteund.

Nu blijkt dat Rusland toch op grote schaal nieuwe Noord-Koreaanse arbeiders vergunningen verleent. Noord-Koreanen zijn in het land vooral actief in de bouw. De stadions voor het WK voetbal in onder meer Sint-Petersburg werden mede gebouwd door Noord-Koreanen. Vaak worden de arbeiders ingehuurd door Russisch-Noord-Koreaanse joint ventures. In hetzelfde sanctiepakket werd bepaald dat die joint ventures moesten worden opgedoekt.

Geen loon en lange dagen

Bovendien geldt het werk dat Noord-Koreanen verrichten volgens criteria van de Internationale Arbeidsorganisatie als ‘dwangarbeid’. De Noord-Koreanen werken vaak onder onveilige en erbarmelijke omstandigheden, krijgen weinig pauze en werkdagen van 16 uur zijn geen uitzondering. Een aannemer in Sint-Petersburg verklaarde tegenover The Wall Street Journal dat zijn werknemers van 07.00 uur tot 22.00 uur en soms zelfs middernacht werkten.

De Noord-Koreanen krijgen ‘bewakers’ mee, die voor hen het loon innen. Onderzoek heeft aangetoond dat de Noord-Koreanen van dat loon meestal maar een fractie terugzien. Het leeuwendeel van het bedrag wordt weggesluisd naar Noord-Korea, waar het wordt geïnvesteerd in onder meer het leger, het kernwapenprogramma en de persoonlijke fondsen van de elite.

Om te voorkomen dat zij in contact komen met een maatschappij die vrijer is dan hun thuisland worden Noord-Koreanen vaak in afgeschermde barakken gehuisvest. Zij worden met bussen naar hun werkplek vervoerd, om erna terug te worden gebracht naar de woonbarakken – zonder verder iets van Rusland te zien. Na werk krijgen zij vaak nog ‘ideologisch onderricht’, oftewel een strak dieet van Noord-Koreaanse propaganda. Zo moet worden voorkomen dat zij hun geloof verliezen in de staatsleer van het Kim-regime.

Gezin blijft achter als borg

Een andere manier waarop wordt voorkomen dat Noord-Koreanen kritiek uiten of zelfs vluchten, is door alleen getrouwde mannen met kinderen naar het buitenland te sturen. Hun gezin blijft achter in Noord-Korea als borg – en wordt gestraft als de man de benen neemt. De Noord-Koreaanse staat screent zelfs of het echtpaar wel een goed huwelijk heeft, voor de man wordt uitgezonden.

Het is niet de eerste keer dat Rusland wordt betrapt op het schenden van VN-sancties tegen Pyongyang. Eerder pompten Russische schepen olie over naar Noord-Koreaanse tankers, terwijl de Verenigde Naties een embargo op olieleveranties hadden ingesteld. Hiermee hielp Rusland aan het ondergraven van de twee strengste onderdelen uit het sanctiepakket: het olie-embargo en wegsturen van Noord-Koreaanse dwangarbeiders.

De Russische ambassadeur in Noord-Korea Aleksandr Matsegora ontkende vrijdag dat Rusland VN-sancties heeft geschonden. Het land heeft, zo noteerde persbureau Interfax uit zijn mond, geen nieuwe Noord-Koreaanse arbeiders aangenomen. De nieuwe werkvergunningen die wel vergeven werden, waren voor Noord-Koreanen die al in het land werkten onder oude contracten.

Onderzoekers vermoeden dat ook China de VN-sancties niet volgens de letter uitvoert. Ook Chinese schepen leverden dit jaar nog olie aan Noord-Korea. Hoewel China veel Noord-Koreaanse arbeiders wegstuurde na het afkondigen van de sancties van vorig jaar, wordt vermoed dat inmiddels veel van hen zijn teruggekeerd. Sinds de top tussen Donald Trump en Kim Jong-un gaan er weer massaal goederen de grens over tussen China en Noord-Korea.

1,7 miljard euro

De circa honderdduizend Noord-Koreanen die afgelopen jaren in het buitenland werkten verdienden naar schatting jaarlijks zo’n 1,7 miljard dollar voor het regime van Kim Jong-un. Vorig jaar verbleven volgens overheidscijfers 24.000 Noord-Koreanen in Rusland. Werkelijke aantallen kunnen mogelijk hoger liggen.

Voor zover bekend zijn er in Nederland geen Noord-Koreaanse dwangarbeiders. Wel bleek eerder dit jaar uit onderzoek dat meerdere Nederlandse scheepsbouwbedrijven in Polen vaartuigen lieten vervaardigen door Noord-Koreaanse dwangarbeiders. “>bleek eerder dit jaar uit onderzoek dat meerdere Nederlandse scheepsbouwbedrijven in Polen vaartuigen lieten vervaardigen door Noord-Koreaanse dwangarbeiders.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 3 augustus bij NRC

Op 1 augustus stuurden Nederlandse veteranen van de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) een brief aan premier Rutte. Daarin vroegen zij Rutte zich in te spannen bij het Noord-Koreaanse regime om de lichamen van vijf gesneuvelde Nederlandse militairen te repatriëren. De premier reageerde diezelfde dag dat hij spoedig met de veteranen om tafel zou gaan zitten.

Die avond sprak ik bij Margriet van der Linden over het verloop van de Koreaanse Oorlog, over hoe kansrijk het veteranenvoorstel is en hoe het sinds de top tussen Trump en Kim Jong-un gaat rondom Noord-Korea. Het fragment waarin ik en VOKS-vicedirecteur Leo Schreuders spreken is hier terug te zien:

Op 22 mei verscheen mijn boek ‘De Kim-dynastie. Geschiedenis van Noord-Korea’. Op 12 juni vond de langverwachte top plaats tussen Kim Jong-un en Donald Trump. Beide zaken leverden mij een hoop interviews en media-optredens op. Voor wie dat interessant vindt, hier een overzicht:

Ik was ook tweemaal in de uitzending bij M, de talkshow van Margriet van der Linden. Hieronder zijn de video’s te bekijken:

Een hoop mooie woorden, complimenten en handdrukken dinsdag in Singapore op de top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un. Maar wat spraken de twee leiders concreet af? Een analyse van de vier punten van de ‘Sentosa-verklaring’.

1. De Verenigde Staten en de DPRK [de officiële naam van Noord-Korea, red.] zetten zich in om tot nieuwe banden tussen de VS en de DPRK te komen, overeenkomstig de behoefte van de bevolking van de twee landen aan vrede en welvaart.

Een obligate diplomatieke formulering over de verbeterende banden tussen de twee kemphanen. Het woord ‘welvaart’ is mogelijk een referentie aan de sanctieverlichting die Noord-Korea tegemoet kan zien als het zijn kernwapens ontmantelt.

2. De Verenigde Staten en de DPRK zullen samen werken aan een duurzame en stabiele vredesorde op het Koreaanse Schiereiland.

Een hele verandering vergeleken met de Amerikaanse dreigementen met „vuur en woede” en „de totale vernietiging van Noord-Korea” van vorig jaar. Die tijden zijn voorbij: voortaan wordt er met diplomatieke middelen gewerkt aan een oplossing voor de onderlinge problemen. Een hele geruststelling voor Zuid-Korea, dat vorig jaar maar wat nerveus werd van het wederzijdse wapengekletter.

Ook echoot in deze zin het eerder uitgesproken verlangen om de Koreaanse Oorlog (1950-1953) formeel te beëindigen. Dat conflict eindigde in een wapenstilstand, maar een vredesverdrag werd nooit gesloten.

Wat minder naar de zin van Seoul zal zijn, is de afspraak om gezamenlijke militaire oefeningen van Zuid-Korea en de Verenigde Staten op te schorten. Dit lijkt een concessie aan Noord-Korea, dat een hekel heeft aan de trainingen. Het is niet bekend of Zuid-Korea vooraf door de VS op de hoogte is gebracht van de schorsing.

3. De DPRK herbevestigt de Panmunjom-verklaring van 27 april 2018 en zet zich in voor de volledige nucleaire ontwapening van het Koreaanse schiereiland.

De Panmunjom-verklaring is het akkoord dat Noord- en Zuid-Korea in april tekenden tijdens de eerste top tussen Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in. Daarin werd de „complete denuclearisering van het Koreaanse Schiereiland” afgesproken, in samenwerking met de internationale gemeenschap.

Wanneer Noord-Korea rept van denuclearisering wordt vaak hoopvol gereageerd: ‘Kijk, ze zeggen eindelijk toe dat vermaledijde kernwapenprogramma te ontmantelen!’ Dat is ook wat de Verenigde Staten eisen van Pyongyang: complete, verifieerbare en onomkeerbare denuclearisering. Pas daarna komt sanctieverlichting aan de orde.

Noord-Korea hanteert echter een heel andere definitie. „Denuclearisering van het schiereiland” betekent in Pyongyang dat de VS hun militairen terugtrekken bij de grens, dat de Amerikanen hun nucleaire ‘paraplu’ voor Japan en Zuid-Korea moeten intrekken en dat pas daarna eventueel de Noord-Koreanen hun kernwapens ook inleveren.

De kans dat dit ooit gebeurt, is nihil. Zelfs als Washington die nucleaire paraplu dichtklapt, verwachten de meeste analisten dat Noord-Korea de eigen atoombommen niet opgeeft. Daarvoor heeft het regime-Kim zijn lot te veel aan kernwapenbezit verbonden. Het definitiegegoochel lijkt vooral een retorisch trucje om welwillend over te komen, maar ieder nucleair akkoord bij voorbaat onmogelijk te maken.

4. De Verenigde Staten en de DPRK zetten zich in om de stoffelijke resten van krijgsgevangenen en gesneuvelden te bergen, waaronder de onmiddellijke repatriëring van resten die al geïdentificeerd zijn.

Deze verrassing werd door Kim uit de hoge hoed getoverd tijdens de besprekingen. „Hij kwam er zelf mee”, zei Trump euforisch op de persconferentie. Naar schatting bevinden zich in Noord-Korea de stoffelijke resten van ruim vijfduizend Amerikaanse militairen die sneuvelden in de Koreaanse Oorlog.

Analisten denken dat Pyongyang dit punt heeft voorgesteld om te doen alsof het iets groots aanbiedt, terwijl er geen concrete afspraken over kernwapenontmanteling worden gemaakt.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 13 juni in nrc.next

Na jarenlang ploeteren, bronnen verzamelen, mensen interviewen en vooral veel schrijven, is eindelijk mijn boek ‘De Kim-dynastie’ uit over de geschiedenis van Noord-Korea. Het bijna 400 pagina’s dikke werk is te bestellen via Bol, Ako, Libris of – beter nog – uw lokale fysieke boekhandel.

In het boek bespreek ik zeven decennia van een van de meest onbegrepen en tot de verbeelding sprekende landen ter wereld. Ik tracht het verhaal van het echte Noord-Korea bloot te leggen – het land dat 25 miljoen mensen als hun thuis beschouwen – zonder voorbij te gaan aan hoe het regime werkt en aan de bijzondere anekdotes die de Noord-Koreaanse geschiedenis rijk is. Met het boek wil ik mensen bekend maken met de historie van het land, maar ook handvatten aanreiken om het Noord-Korea van nú beter te begrijpen. Wanneer mensen Noord-Korea niet langer mysterieus, irrationeel of onvoorspelbaar noemen, acht ik mijn missie geslaagd.

De komende weken presenteer ik het boek op diverse locaties:

Organisaties die ook geïnteresseerd zijn in een boekpresentatie of lezing kunnen contact opnemen met Uitgeverij van Oorschot. Mijn eeuwige dank aan iedereen die het verschijnen van dit boek heeft helpen mogelijk maken.

De officiële omschrijving:
Hoe heeft het zover kunnen komen? Die vraag klinkt de afgelopen tijd geregeld wanneer het over Noord-Korea gaat. In De Kim-dynastie vertelt journalist en historicus Casper van der Veen de geschiedenis van het communistische land dat geleid wordt door Kim Jong-un. De Kim-familie regeert al meer dan zeventig jaar met ijzeren vuist over het Aziatische land, dat ondanks armoede en voedseltekorten de internationale gemeenschap bedreigt met kernwapens, langeafstandsraketten en cyberaanvallen.

Van der Veen prikt door mythes en clickbait heen om zo het echte Noord-Korea bloot te leggen. Hier zien we geen onvoorspelbaar, gestoord of irrationeel bewind, maar een machiavellistisch en strategisch calculerend systeem dat alles doet om aan de macht te blijven. De 25 miljoen Noord-Koreaanse burgers krijgen in dit boek ook de rol die ze in andere media wordt ontzegd. Ze zijn geen willoze gehersenspoelde robots, maar mensen met overtuigingen, dromen en ervaringen – net als elders ter wereld.

In De Kim-dynastie blijven werkelijk gebeurde absurde situaties niet onderbelicht. Een greep: de ontvoering van een Zuid-Koreaanse topregisseur en -actrice door Kim Jong-il om propagandafilms te maken, hoe een van de Kims zijn recht op de troon verloor door een trip met een vals paspoort naar Tokio en hoe Pyongyang een passagiersvliegtuig opblies in de hoop de Olympische Spelen in Seoul te frustreren.

Van der Veen biedt de lezer een helder overzicht van de recente geschiedenis van Noord-Korea en een beter begrip van de modus operandi van het huidige bewind.

Ik heb de ontvoering van Choi Eun-hee, de bekendste actrice van Zuid-Korea, en haar man, topregisseur Shin Sang-ok, altijd een van de bizarste verhalen uit de Noord-Koreaanse geschiedenis gevonden. Kim Jong-il liet de twee kidnappen om propagandafilms voor zijn regime te maken. Uiteindelijk maakten ze zó’n goede film (cult classic Pulgasari) dat Kim ze naar het buitenland stuurde om Noord-Koreaanse cinema te promoten, waarop ze ontsnapten. Vorige maand overleed Choi op 91-jarige leeftijd.

Lees hier mijn necrologie