Met afleveringen van Friends de dictatuur van Kim Jong-un ten val brengen

In de jaren negentig werd bij het huis van de 9-jarige Noord-Koreaan Kang Chol-hwan op de deur geklopt. Zijn grootvader was schuldig bevonden aan hoogverraad, een misdaad waarvoor in Kim Il-sungs koninkrijk drie generaties moesten boeten. Na negen jaar in een gruwelijk strafkamp te hebben doorgebracht, kwam Kang op vrije voeten. Hij ontvluchtte Noord-Korea en besloot zich in te zetten om de dictatuur van Kim Jong-un ten val te brengen.

Hoe doet hij dit? Nou, door jaarlijks duizenden usb-sticks met films en tv-series het communistische land in te smokkelen. Hele seizoenen Friends en hyperdramatische Zuid-Koreaanse soapseries, kaskrakers als Titanic, Lucy, Son of God, 22 Jump Street en zelfs The Interview worden de grens met China over gebracht. Ook meer serieuze speelfilms als The Great Dictator, Snowpiercer en Das Leben der Anderen zijn beschikbaar. Kang, oprichter van het North Korea Strategy Center, is er van overtuigd dat dit de beste manier is om het regime van Kim Jong-un schade toe te brengen.

Kang Chol-hwan

Kang Chol-hwan

Niet droneaanvallen of een militaire invasie zullen het Noord-Koreaanse volk bevrijden, maar de humor van Chandler en Joey, meent Kang. Hij vergelijkt het tegenover techblog Wired met de rode pil in The Matrix, waardoor men in één klap bevrijd wordt uit een wereld van illusies. “Als Noord-Koreanen Desperate Housewives kijken, zien ze dat niet alle Amerikanen oorlogszuchtige imperialisten zijn”, aldus Kang.

Strakke ideologie als zwakte

Organisaties die films en andere informatie naar Noord-Korea smokkelen, zien de sterke afhankelijkheid van het regime van ideologische controle als een zwakke plek. Smokkelaar Jung:

“Wat ik doe is wat Kim Jong-un het allermeest vreest. Iedere usb-stick die ik de grens overstuur leidt tot misschien wel honderd Noord-Koreanen die zich gaan afvragen waarom ze op deze manier leven. Waarom ze in een aquarium wonen.”

Na zijn vlucht uit ‘het meest gesloten land ter wereld’ schreef Kang het boek De Aquariums van Pyongyang over zijn tijd in het beruchte Noord-Koreaanse werkkamp Yodok. Het was een van de eerste boeken over de kampen, waarin naar schatting zo’n 80- tot 100 duizend mensen gevangen zitten. Het leverde hem een audiëntie bij George W. Bush op. Maar uiteindelijk draaide Kang zijn strategie om: in plaats van informatie over Noord-Korea aan de buitenwereld te vertellen, bracht hij informatie over de buitenwereld naar Noord-Korea.

“Niet te vroeg juichen”

Noord-Koreadeskundige Sico van der Meer van Instituut Clingendael juicht het initiatief van Kang toe, maar waarschuwt voor al te veel optimisme:

“Het idee om informatie te verspreiden in Noord-Korea om een beweging van onderaf te stimuleren is een mooie gedachte. Naarmate de bevolking beter doorheeft dat het regime ze voorliegt met propaganda, zal er frictie ontstaan. De ervaring leert echter dat Pyongyang terugdeinst voor echte hervormingen. Dit initiatief is dus een druppel op een gloeiende plaat, maar iedere druppel is mooi meegenomen.”

Kang, die in de top tien van een dodenlijst van Pyongyang prijkt, is ervan overtuigd dat Noord-Koreanen niet lang meer onder hun repressieve overheid hoeven te leven. Mede dankzij zijn werk begint het regime al scheurtjes te vertonen. “Binnen tien jaar kan ik vrij in- en uitreizen.” Kang hoopt dat de films ertoe leiden dat leden van de Noord-Koreaanse elite zich tegen het systeem gaan verzetten.

Een eerdere versie van dit artikel werd op 2 maart 2015 gepubliceerd door NRC.

‘Noord-Korea had spionnen in Wereldvoedselprogramma en UNESCO’

De Noord-Koreaanse inlichtingendienst RGB had een spion in het Wereldvoedselprogramma (WFP), dat de communistische staat van noodhulp voorziet. Dat staat in een conceptrapport van een expertpanel van de Verenigde Naties, waaronder het WFP resideert, meldt The Telegraph. Ook UNESCO werd met succes door Pyongyang geïnfiltreerd.

De tegoeden van het tweetal zijn nadat ze gesnapt werden bevroren door het Franse ministerie van Financiën. Het rapport meldt:

“Kim Yong Nam was een RGB-agent die zich op het hoofdkwartier van UNESCO in Parijs voordeed als medewerker. Kim Su Gwang was een RGB-agent die zich uitgaf als ambtenaar bij het WFP in Rome.”

De ontmaskering van de spionnen komt niet voor iedereen als een verrassing. Hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden Remco Breuker:

“Als bekend was dat deze mannen Noord-Koreanen zijn, vind ik het naïef dat nu pas wordt ontdekt dat ze spioneerden voor Pyongyang. Ik zou ervan uitgaan dat als ik bij een organisatie een Noord-Koreaanse medewerker in dienst had hij alles rapporteert aan Pyongyang. Wat verwacht je anders?”

Voedselhulp

Het WFP en andere internationale hulpprogramma’s voorzien Noord-Korea al jaren van voedselhulp. In de jaren negentig woedde een grote hongersnood in het land, waarbij honderdduizenden mensen omkwamen. Nog altijd kampt het land met grote voedseltekorten. “Het is voor Pyongyang erg belangrijk om te weten wat er gebeurt en hoe er wordt gedacht over Noord-Korea binnen het WFP”, aldus Breuker.

Noord-Koreadeskundige Joshua Stanton van One Free Korea:

“De aanwezigheid van Noord-Koreaanse spionnen in het Wereldvoedselprogramma doet vermoeden dat Pyongyang probeerde om hulpprogramma’s te manipuleren terwijl miljoenen Noord-Koreanen aan honger leden. De VN zouden een speciale onderzoeker moeten aanstellen om voor donorlanden te onderzoeken of Pyongyang hierin is geslaagd.”

Koffers met cash

Het rapport maakt ook melding van de arrestatie van een onbekend aantal andere RGB-agenten, die met ruim 400.000 euro in contanten reisden via een vliegveld van een niet nader genoemd Aziatisch land. Vermoed wordt dat de agenten het geld hadden verdiend met illegale wapenhandel. In het verleden verkocht Pyongyang raketten aan de regeringen van Iran, Syrië, Jemen en Libië.

De RGB staat samen met vele andere Noord-Koreaanse entiteiten op de sanctielijst van de Verenigde Staten en de Europese Unie. Japan heeft de inlichtingendienst in verband gebracht met Noord-Koreaanse wapenprogramma’s.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 27 februari op de website van NRC.

Nummer 2 van Noord-Korea bezoekt Zuiden

Vermoedelijk de machtigste Noord-Koreaanse hoogwaardigheidsbekleder na leider Kim Jong-un, Hwang Pyong-so, is zaterdag aangekomen in Zuid-Korea. De vicemaarschalk en vicevoorzitter van de Nationale Defensiecommissie reisde naar Incheon om de slotceremonie van de Asian Games bij te wonen. Het komt zelden voor dat zo’n hooggeplaatst lid van de Noord-Koreaanse elite het Zuiden bezoekt.

Hwang komt aan in Zuid-Korea

Naast Hwang reisden ook Choe Ryong-hae en Kim Yang-gon mee, die zich respectievelijk bezighouden met sport en contacten in Zuid-Korea. Het bezoek komt op een moment dat de banden tussen beide Korea’s al maanden slecht zijn. Pyongyang testte dit jaar meer dan honderd raketten, maakte de Zuid-Koreaanse president Park Geun-hye uit voor ’troostmeisje’ en dreigde met een nieuwe kernproef. Analisten denken dat Noord-Korea door zo’n hoge delegatie te sturen de banden met Seoul weer wil aanhalen.

De eliteleden zijn niet slechts in Zuid-Korea om de slotceremonie te bekijken en hun felicitaties uit te brengen aan de Noord-Koreaanse sporters, die 35 medailles in de wacht wisten te slepen, waarvan elf goud. Hwang en de zijnen hebben ook meerdere bijeenkomsten met Zuid-Koreaanse politici en diplomaten, waar ongetwijfeld de stroeve inter-Koreaanse betrekkingen ter sprake zullen komen. Er zijn voor zover bekend geen plannen voor een onderhoud met president Park.

Hwang bij overleg in Zuid-Korea

Het overleg werd door Zuid-Koreaanse politici met goedkeuren ontvangen. De regerende conservatieve Saenuri-partij zei de gesprekken toe te juichen. De linkse oppositiepartij NPAD ging nog een stapje verder en riep op tot een onderhoud tussen Hwang en Park. Enkele bewindslieden riepen op tot het opheffen van sancties tegen Pyongyang en het hervatten van gezamenlijke Koreaanse projecten.

Hwang wordt gezien als de op één na machtigste man van het communistische land. Volgens sommige analisten, onder wie de gevluchte Noord-Koreaanse oud-hofdichter Jang Jin Sung, is de invloed van Hwang op het landsbestuur zelfs groter dan die van Kim. Choe werd voorheen gezien als de nummer twee van Noord-Korea, maar werd eerder dit jaar voorbijgestreefd door Hwang.

Kim Jong Un kwam niet mee naar Zuid-Korea. De leider is sinds zijn aantreden in december 2011 nog geen een keer naar het buitenland gereisd en is al meer dan een maand niet in het openbaar gezien. Analisten denken dat het staatshoofd ziek is. Op de laatste beelden die van Kim werden uitgezonden is te zien hoe de leider moeite heeft met lopen.

Hinkende Kim Jong Un

Bezoeken van Noord-Koreaanse hoogwaardigheidsbekleders zijn zeldzaam geworden sinds 2008, toen de conservatieve president Lee Myung-bak aan de macht kwam in Zuid-Korea. Hij maakte een einde aan de ‘Zonneschijnpolitiek‘ van zijn voorgangers, die gericht was op toenadering tot en verzoening met Noord-Korea. Het huidige staatshoofd Park heeft de harde lijn van Lee tot nu toe voortgezet.

De Zuid-Koreaanse Noord-Koreadeskundige Cheong Seong-chang van het Sejong-instituut ziet de komst van Hwang als een cruciaal moment voor de onderlinge betrekkingen tussen de landen voor de komende jaren. “Als er geen vooruitgang wordt geboekt tijdens de gesprekken, zullen de moeizame betrekkingen waarschijnlijk niet veranderen tijdens het presidentschap van Park”, aldus Cheong.

Noord-Korea en Zuid-Korea vochten tussen 1950 en 1953 een bloedige oorlog uit, waarbij meer dan drie miljoen mensen om het leven kwamen. Het conflict eindigde in een wapenstilstand, maar een vredesverdrag werd nooit gesloten. Formeel gezien zijn beide landen nog altijd met elkaar in oorlog.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 4 oktober 2014 op de website van het Nederlands Dagblad.

Verenigde Naties luiden noodklok vanwege voedseltekort Noord-Korea

Het Wereldvoedselprogramma (WFP) waarschuwt dat de organisatie zijn operaties in Noord-Korea mogelijk begin volgend jaar moet staken als internationale donoren de komende tijd geen geld overmaken. Dat heeft de WFP-directeur voor Azië Kenro Oshidari gezegd. Het voedingsprogramma in Noord-Korea is gericht op het voorkomen van groeiproblemen bij kinderen.

De organisatie, die onder de Verenigde Naties valt, heeft zijn oorspronkelijke tweejarenplan van 150 miljoen euro al terug moeten schroeven omdat het maar een kwart van dat bedrag wist op te halen. De WFP wilde hiermee 2,4 miljoen mensen, bijna tien procent van de Noord-Koreaanse bevolking, van voedsel en drinken voorzien.

Nu dit niet mogelijk is, roept het WFP sponsoren op om dan op z’n minst 37,5 miljoen euro over te maken zodat in ieder geval groeiproblemen bij ondervoede kinderen kunnen worden voorkomen. Het WFP wil zich hiermee op 670 duizend kinderen van jonger dan twee jaar en hun moeders richten. In veel Noord-Koreaanse regio’s is het voedseltekort zo schrijnend dat kinderen een groeiachterstand oplopen.

Kenro Oshidari

Kenro Oshidari

Oshidari waarschuwt dat als het geld niet tegen november binnen is het WFP zijn operaties in Noord-Korea vanaf februari 2015 moet staken. Hij zegt verder dat de groeiproblemen die kinderen oplopen door voedseltekorten niet ‘later nog te repareren zijn’.

“Ik kom al vele jaren in de Democratische Volksrepubliek van Korea (de officiële naam van Noord-Korea) en heb veel van deze zeer korte kinderen gezien”, aldus Oshidari. “Je wilt echt geen fysiek of mentaal achtergestelde toekomstige generatie in dat land zien.”

Het WFP is een van de weinige internationale organisaties die actief is in het communistische land. Hoewel Noord-Korea sterk afhankelijk is van internationale noodhulp, houdt de regering buitenlandse organisaties het liefst buiten de deur. Naast de WFP zijn UNICEF en de Wereldgezondheidsorganisatie actief in het land.

Een ander probleem is dat Noord-Korea een groot deel van de internationale gemeenschap van zich heeft vervreemd doordat het land kapitalen investeert in zijn kernwapenprogramma terwijl de bevolking honger lijdt. Tevens vragen humanitaire rampen in andere delen van de wereld, zoals in Irak, Syrië en de Centraal-Afrikaanse Republiek, om aandacht.

544020-120402-nkorea

Noord-Koreaanse kinderen

Ook maken donoren zich zorgen dat voedsel en andere hulpgoederen in handen van de elite terechtkomen. De WFP wuift deze bezwaren weg en zegt dat de organisatie de verspreiding van noodhulp nooit eerder zo goed kon overzien als nu.

Ten slotte wordt het werk van hulpgroepen bemoeilijkt door de internationale sancties tegen Noord-Korea. De strafmaatregelen hebben het onmogelijk gemaakt om geld over te maken naar bankrekeningen in het communistische land. Hulporganisaties hebben de kwestie aangekaart bij de Amerikaanse regering, maar dat leverde niets op. De groepen moeten nu zelf het benodigde geld contant mee de grens over nemen.

Noord-Korea kampt al decennia met voedseltekorten. Van 1994 tot 1998 woedde zelfs een ernstige hongersnood, waarbij tussen de 800 duizend en drie miljoen mensen stierven. Door een inefficiënt economisch systeem en internationaal isolement hebben nog steeds miljoenen Noord-Koreanen onvoldoende eten.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 22 augustus op de website van het Nederlands Dagblad.

Noord-Korea herdenkt sterfdag eerste leider

Noord-Korea heeft dinsdag herdacht dat het twintig jaar geleden is dat de stichter van de communistische staat Kim Il-sung (1912 – 1994) is overleden. Hij is de langst regerende leider van het land en de grootvader van de huidige leider, Kim Jong-un.

In de hoofdstad Pyongyang werd een massale herdenkingsdienst gehouden, waarbij ook Kim Jong-un aanwezig was. Kim stapte het podium op en liep licht strompelend naar zijn stoel toe. Duizenden partijleden en militaire hoogwaardigheidsbekleders applaudisseerden voor de jonge leider. Bij de herdenking, die ongeveer een half uur duurde, sprak Kim de aanwezigen niet toe. Kim bracht op de sterfdag om klokslag middernacht ook een bezoek aan het gebalsemde opgebaarde lichaam van zijn grootvader.

Een lofrede werd voorgelezen door Kim Yong-nam, het 86-jarige ceremoniële staatshoofd van Noord-Korea. Hij noemde Kim Il-sung, onder wie hij meer dan tien jaar minister was, de ‘grootste leider uit de menselijke geschiedenis’. Hij las een lijst met belangrijke heldendaden van de overleden leider voor waarbij hij regelmatig werd onderbroken door luid applaus.

“Dankzij het krachtige leger dat de grote leider Kim Il-sung heeft opgericht hebben we succesvol alle uitdagingen het hoofd kunnen bieden”, aldus Kim Yong-nam. Hij riep het hele land op zich ‘als één man te scharen achter het gerespecteerde leiderschap’ van Kim Jong-un om aan een welvarende toekomst te werken. Ook de Noord-Koreaanse media publiceerden een lijst van al Kims belangrijke daden.

De regering kondigde dinsdag een rouwperiode van tien dagen af. Tot en met donderdag worden in het hele land herdenkingsceremonies georganiseerd, waarbij vrijwel overal bloemstukken te zien zijn. Ieder jaar worden rond Kims sterfdag lezingen en studiesessies georganiseerd die zijn gewijd aan zijn gedachtegoed, beter bekend als Juche.

Het Noord-Koreaanse persbureau KCNA wijdde de hele dag berichten aan de herdenking van Kims heldendaden in binnen- en buitenland. Kim Jong-un ontving bemoedigende boodschappen van de Syrische president Bashar al-Assad, de Oegandese president Yoweri Kaguta Museveni, de Russische extreemrechtse partijleider Vladimir Zjirinovski en de leider van de Mexicaanse Arbeiderspartij Alberto Anaya Gutierrez. Buitenlandse diplomaten en organisaties actief in Noord-Korea legden bloemstukken neer voor standbeelden van Kim Il-sung. Herdenkingen vonden volgens KCNA plaats in onder meer in Angola, Ethiopië, Guinee, Nigeria en Roemenië

Toen Kim Il-sung in 1994 op 82-jarige leeftijd overleed, kondigde Radio Pyongyang dat aan met de zin: “Het grote hart is gestopt met kloppen.” In verschillende Noord-Koreaanse steden gingen mensen huilend de straat op. Staatsmedia meldden dat zelfs de vogels rouwden om het verlies van de leider. Ook veel mensen die naar Zuid-Korea waren gevlucht barstten bij het horen van het nieuws in wenen uit. De krachtige Noord-Koreaanse propaganda had in zekere zin nog steeds vat op hen.

Kim Il-sung

Kim Il-sung werd na de stichting van Noord-Korea in 1945 door de Sovjet-Unie aangesteld als leider van het communistische land. Hij zou deze positie bijna een halve eeuw bekleden. Kim werd opgevolgd door zijn zoon Kim Jong-il, die in 2011 op zijn beurt weer werd opgevolgd door de huidige leider.

 

Een eerdere, kortere versie van dit artikel verscheen op 8 juli 2014 op Nu.nl.

Zuid-Korea slaat uitgestoken hand Noord-Korea af

De Zuid-Koreaanse regering heeft het voorstel van Pyongyang om de onderlinge spanningen te verminderen afgewezen. Dat heeft het ministerie van Hereniging dinsdag gemeld. Seoul vindt de Noord-Koreaanse handreiking onoprecht en vindt dat het communistische land eerst zelf mag aantonen dat het vrede wil.

Gisteren stelde de Noord-Koreaanse Nationale Defensiecommissie voor de jaarlijkse militaire oefeningen tussen de legers van de Verenigde Staten en Zuid-Korea af te gelasten. Ook werd geopperd dat beide partijen vijandige militaire handelingen langs de grens staken en zich onthouden van psychologische oorlogvoering. De voorstellen zijn onderdeel van een charmeoffensief voorafgaand aan de Aziatische Spelen in de Zuid-Koreaanse kuststad Incheon, die plaatsvinden van 19 september tot en met 4 oktober.

De regering in Seoul is niet van plan in te gaan op de voorstellen. Zuid-Korea ziet de militaire trainingen met de VS als routineoefeningen, terwijl deze door het noorden als voorbereidingen op een invasie worden beschouwd. Pyongyang heeft de Zuid-Koreaanse president Park Geun-hye uitgemaakt voor prostituee en troostmeisje. Bovendien houdt het land er een illegaal kernwapenprogramma op na en voert het regelmatig rakettests uit, tot grote ergernis van de Verenigde Naties.

Het ministerie van Hereniging liet weten dat als Noord-Korea werkelijk vrede wil dat het land zelf de eerste stap moet zetten door zijn kernwapenprogramma af te bouwen. Pyongyang heeft eerder laten weten onder geen beding haar nucleaire programma op te geven. Noord-Korea voerde sinds 2006 drie atoomproeven uit en analisten speculeren al maanden over een aanstaande vierde kernproef.

Noord-Korea stelt regelmatig voor de banden met het zuiden te verbeteren. Meestal komen dergelijke handreikingen op gevoelige tijdstippen, zoals eerder dit jaar voordat de militaire trainingen in het zuiden begonnen. Ze zijn dan ook niet bedoeld om eindelijk vrede tussen noord en zuid te bereiken (daar zou het Noord-Koreaanse regime allerminst bij gebaat zijn), maar om tijdelijk een voordelige situatie voor Pyongyang te creëren – waarna de spanningen weer worden opgevoerd.

Het zuiden ziet deze charmeoffensieven dan ook als onoprechte en hypocriete pogingen om geld of voordeeltjes voor het regime in Pyongyang binnen te slepen. Onlangs gaf Zuid-Korea al aan de steeds afwisselende spiraal van spanningen en toenaderingspogingen vanuit het noorden spuugzat te zijn. En hoewel Seoul zich ook niet geheel onthoudt van provocaties, lijkt Noord-Korea inderdaad geen voornemens te hebben om zijn confronterende en vijandige politiek te staken.

 

Een eerdere versie van dit artikel verscheen 1 juli 2014 op de website van de Volkskrant