Ik sprak op NPO Radio 1 bij het NOS Radio 1 Journaal over de militaire parade in Noord-Korea, waarbij Kim Jong-un geflankeerd werd door de Russische minister van Defensie Sjojgoe en het Chinese Politburolid Li. Wat kunnen we hieruit opmaken? Het fragment is via deze link vanaf 3:18:39 terug te luisteren:
Luister hier het radiofragment terug.
Donderdag 27 juli 2023 was het exact 70 jaar geleden dat de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) eindigde in een wapenstilstand. Ik sprak erover bij Spraakmakers op NPO Radio 1, het fragment is hier terug te luisteren:
Luister hier: Casper van der Veen over het einde van de Koreaanse oorlog in 1953
Na 3,5 jaar covid-isolement en gesloten grenzen ontvangt Noord-Korea komende donderdag voor het eerst weer internationaal bezoek. Die dag reizen een Chinese en een Russische delegatie naar het totalitaire land om een herdenking bij te wonen. Het is donderdag exact zeventig jaar geleden dat de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) eindigde in een wapenstilstand.
Het bezoek doet speculaties oplaaien over of dit een voorteken is dat Noord-Korea (voorzichtig) weer de grenzen opent. In januari 2020 werden die gesloten vanwege de coronapandemie, sindsdien zijn die niet meer open geweest. Alleen afgelopen maart werd eenmalig een uitzondering gemaakt: toen mocht de nieuwe Chinese ambassadeur met ander nieuw ambassadepersoneel de grens met het land oversteken om aan zijn nieuwe baan in Pyongyang te beginnen.
Dat was een uitzondering en ging in tegenstelling tot de Chinese en Russische delegaties om mensen die jaren in Noord-Korea blijven. Het nu aangekondigde bezoek zou opnieuw een uitzondering kunnen zijn. Veel analisten speculeren er al tijden over wanneer de grenzen weer open zouden kunnen gaan. „Ik heb het gevoel dat het komende herfst zo ver is”, zei de rector van een private universiteit in Pyongyang, Park Chan-mo, eerder deze maand nog. Veel tourbedrijven wachten met smart tot ze weer groepen westerse toeristen naar Noord-Korea kunnen laten reizen. Ook ngo’s hopen al langer weer te worden toegelaten tot het gesloten land, waar grote delen van de bevolking met voedseltekorten kampen.
De humanitaire situatie in het land is verslechterd sinds de grenzen hermetisch werden afgesloten. Ook leider Kim Jong-un gaf toe dat er voedselproblemen waren. De afgelopen 3,5 jaar konden in Noord-Korea gestationeerd ambassadepersoneel of ngo-medewerkers het land wel uitreizen, maar nieuwe staf werd niet tot Noord-Korea toegelaten. Daardoor is er al langere tijd geen enkele buitenlandse hulpverlener aanwezig in Noord-Korea.
De Russische en Chinese delegaties die naar Pyongyang reizen staan stil bij het feit dat de Koreaanse Oorlog zeventig jaar geleden eindigde in een staakt-het-vuren. Tijdens dit Koude Oorlogconflict vochten China en de Sovjet-Unie aan de zijde van Noord-Korea. Het was het enige gewapende conflict in de Koude Oorlog waarbij Amerikaanse en Sovjet-militairen direct met elkaar vochten – in de lucht boven het Koreaanse schiereiland. De Sovjet-Unie leverde destijds piloten, maar vocht niet op de grond mee. De Amerikanen deden dat wel, net als Nederland en meerdere andere VN-bondgenoten.
De Russische delegatie wordt geleid door Sergej Sjojgoe, de Russische minister van Defensie en een van de gezichten van de Russische aanval op Oekraïne. Noord-Korea heeft als een van de weinige landen openlijk steun uitgesproken voor de Russische invasie. Amerikaanse inlichtingendiensten zeggen dat Pyongyang wapens en munitie heeft geleverd aan de Russische Wagner-groep. De Chinese afvaardiging staat onder leiding van Politburolid Li Hongzhong. Waarschijnlijk gaat de herdenking gepaard met een grote militaire parade, waarbij het Noord-Koreaanse kern- en raketarsenaal voorbij zal rollen.
Vorige week kreeg Noord-Korea nog ongepland buitenlands bezoek. Toen rende de Amerikaanse militair Travis King de grens tussen Zuid- en Noord-Korea over. Sindsdien is niets meer van hem vernomen. De Verenigde Staten zeggen contact te zoeken met Pyongyang om over Kings toestand te praten. De militair was gelegerd in Zuid-Korea en had daar een korte celstraf uitgezeten wegens mishandeling. Hij stond op het punt te worden gerepatrieerd naar de Verenigde Staten, maar wist het vliegveld te ontvluchten en zich aan te sluiten bij een tour naar het inter-Koreaanse grensgebied.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op de website van NRC.
Het mondialiseren van Noord-Korea en de Noord-Koreanen, voor minder doet dr.
Park Chan-mo het niet. Lachend zegt de rector van de Pyongyang
University of Science and Technology (PUST) dat hij dan al wel 88 mag zijn,
maar niet kan wachten om zijn activiteiten in het totalitaire land te
hervatten. Op deze voornamelijk door westerse christelijke organisaties
gefinancierde universiteit studeren Noord-Koreaanse elitejongeren sinds 2010
informatica en technische vakken.
PUST is een unieke organisatie: het is de eerste en enige met privaat,
buitenlands geld gefinancierde universiteit in Noord-Korea. De docenten zijn
grotendeels christelijke vrijwilligers uit onder meer de Verenigde Staten,
Canada, het Verenigd Koninkrijk en Australië. Voor het RD interviewde ik Park
over zijn werk in Noord-Korea.
Lees hier het hele artikel: Lesgeven aan de elitejongeren van Noord-Korea
Het is sinds jaar en dag een populair uitje voor toeristen in Zuid-Korea: een dagje mee met de DMZ-tour, waarbij je wordt rondgeleid door het zwaarbewaakte grensgebied dat Noord- en Zuid-Korea van elkaar scheidt. Op één punt kun je zelfs Noord-Koreaanse grenswachten in de ogen kijken en één tot twee meter de grens oversteken, bij de blauwe huisjes in Panmunjom waar beide zijden soms onderhandelen. Dinsdag verraste een Amerikaanse man zijn groepsgenoten door op dit punt ineens de grens over te rennen.
Over de identiteit van de oversteker is officieel nog niets bekend, maar niet bij naam genoemde Amerikaanse overheidsfunctionarissen bevestigen tegenover CBS News en persbureau Reuters dat het gaat om een militair, zoals de Zuid-Koreaanse krant Dong-A Ilbo eerder op de dag al meldde. „We geloven dat hij momenteel wordt vastgehouden in Noord-Korea en werken met onze contacten bij het Noord-Koreaanse leger om dit incident op te lossen”, liet het VN-commando ter plaatse weten. Een toerist die mee was zei tegenover NK News dat de man hard gelachen zou hebben bij zijn oversteek.
Volgens CBS News zou het gaan om Travis King, die om niet nader gespecificeerde „disciplinaire redenen” op het punt stond om Zuid-Korea uitgezet te worden. Hij zou naar de luchthaven zijn gegaan om een vlucht terug naar de VS te nemen, maar slaagde erin het vliegveld te verlaten en deel te nemen aan een DMZ-tour. Er zijn in Zuid-Korea in totaal ruim 28.000 Amerikaanse militairen gestationeerd.
De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin bevestigde de naam van de militair niet, maar wel dat hij waarschijnlijk in Noord-Koreaanse hechtenis is. „We houden de situatie nauwlettend in de gaten en werken eraan om de familieleden van de soldaat op de hoogte te stellen”, zei Austin, die opmerkte dat hij zich vooral zorgen maakt over het welzijn van de militair. „Dit zal zich de komende dagen en uren ontwikkelen.”
Sinds het uitbreken van de coronapandemie laten Noord-Koreaanse militairen zich nog maar mondjesmaat zien bij het deel van de grens waar DMZ-tours langskomen. Dat zou volgens een ooggetuige ook deze dinsdag het geval zijn geweest. Wel zijn er langs de rest van de grens veel eenheden gestationeerd. Dat de Amerikaan erin slaagde Noord-Korea in te rennen, is bijzonder: toeristen die deelnemen aan de tour worden doorgaans strak in de gaten gehouden door de meereizende militairen en gidsen.
Vanuit Noord-Korea is nog geen reactie gekomen. Het totalitaire land heeft zijn grenzen al drie en een half jaar geleden gesloten vanwege corona, waar de autoriteiten erg bang voor zijn. De schaarse goederen die nog geleverd werden, moesten vaak twee weken in quarantaine en burgers werd zelfs gewaarschuwd van sneeuw af te blijven die vanuit de richting van China het land in kwam. De kans is dan ook groot dat de overgestoken Amerikaan een tijd in quarantaine moet doorbrengen. Wat de beweegredenen van de man ook zijn, Pyongyang zal het incident proberen te benutten voor propagandadoeleinden.
Sinds de onderhandelingen tussen de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un in 2019 op niets uitliepen, is er vrijwel geen overleg geweest tussen Washington en Pyongyang. De aanhouding van de Amerikaan kan daar mogelijk verandering in brengen.
Afgelopen week liepen de spanningen tussen Noord-Korea en de VS weer op. Eerst dreigde Kim Yo-jong, de zus van de Noord-Koreaanse leider, Amerikaanse spionagevliegtuigen die het luchtruim van het communistische land schenden neer te laten schieten. Kort daarna testte Noord-Korea de Hwasong-18, zijn meest geavanceerde type intercontinentale raket. In reactie daarop voerden de Zuid-Koreaanse en Amerikaanse luchtmacht gezamenlijke oefeningen uit. Daarbij kwam ook de B-52 Stratofortress-bommenwerper in actie, die geschikt is voor nucleaire aanvallen.
En dinsdag kwam de Amerikaanse nucleaire onderzeeër USS Kentucky aan in de Zuid-Koreaanse havenstad Busan. Het is de eerste keer in vier decennia dat een Amerikaanse onderzeeër die raketten met kernkoppen kan afschieten een Zuid-Koreaanse haven aandoet. Seoul en Washington hielden dinsdag overleg in hun nieuw opgerichte Nuclear Consultative Group (NCG), waarin zij beloofden het Noord-Koreaanse regime te „beëindigen” als het massavernietigingswapens zou gebruiken.
De actie van de overgestoken Amerikaan is in strijd met zowel Zuid-Koreaanse, Amerikaanse als Noord-Koreaanse wetgeving. Het is verboden om vanuit Zuid-Korea de grens naar het noorden over te steken. Noord-Korea heeft de grenzen gesloten vanwege de coronapandemie. En voor Amerikanen geldt sinds juli 2017 een reisverbod naar Noord-Korea, na de dood van de 22-jarige Amerikaanse toerist Otto Warmbier.
Laatstgenoemde werd in januari 2016 aangehouden in Pyongyang voor het stelen van een propagandavlag en stierf anderhalf jaar later, kort nadat hij in comateuze toestand was gerepatrieerd naar het Amerikaanse Cincinatti. Waardoor hij precies is overleden, is nooit bekend geworden. Andere Amerikanen die door de jaren heen zijn opgepakt in Noord-Korea werden vaak beschuldigd van het al dan niet stiekem achterlaten van bijbels of het op andere manieren proberen te bekeren van Noord-Koreanen tot het christendom. Noord-Korea staat al twintig jaar bijna onafgebroken op nummer één op de Open Doors Ranglijst Christenvervolging en probeert iedere vorm van religie buiten de deur te houden – het christendom voorop.
In 2013 werd een 85-jarige Amerikaanse toerist 42 dagen lang vastgehouden omdat hij tijdens de Koreaanse Oorlog (1950 -1953) „oorlogsmisdaden” zou hebben begaan. Veel opgepakte Amerikanen en Zuid-Koreanen kwamen vrij na het bezoek van een Amerikaanse hoogwaardigheidsbekleder, dat voor Noord-Koreaanse propaganda kan worden ingezet. Onder meer Bill Clinton, Jimmy Carter, James Clapper en Mike Pompeo reisden naar het communistische land om buitenlandse gevangenen vrij te krijgen.
Het is niet de eerste keer dat een Amerikaan of andere buitenlander vrijwillig naar Noord-Korea vertrekt of zelfs overloopt. In 2014 probeerde de Amerikaanse toerist Matthew Miller asiel aan te vragen in Noord-Korea, waar hij werd opgepakt en na 212 dagen werd teruggestuurd naar de VS. In de jaren zestig liepen vier Amerikaanse militairen die dienden aan de Zuid-Koreaanse kant van de grens over naar Noord-Korea. Zij ontvingen allen het staatsburgerschap en kregen een bijzondere baan: zij mochten als acteurs in Noord-Koreaanse films de imperialistische slechteriken spelen. Drie van hen stierven in Noord-Korea, alleen Charles Robert Jenkins wist in 2004 het land te verlaten. In 1979 en 1982 liepen nog eens twee Amerikanen over naar het communistische land.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 18 juli 2023 bij NRC.
Op Tweede Kerstdag was ik te gast bij Bureau Buitenland op om met Chris Kijne terug te blikken op wat voor jaar 2022 was voor Noord-Korea en alvast vooruit te kijken naar 2023. Luister de uitzending hier terug of via je podcast-app:
Bureau Blunderland #1: Noord-Korea
Tot mijn grote genoegen mocht ik twee dagen plaatsnemen in een paneldiscussie op het Fraude Film Festival, om daar met advocaat gespecialiseerd in sanctierecht Sebastiaan Bennink en journalist Sophie Derkzen te spreken over de geniale documentaire The Mole: Undercover in North Korea. Grote opkomst en goede vragen vanuit het publiek!
Heeft u het evenement gemist? U kunt de documentaire terugzien via 2Doc – absolute aanrader!
Bij EenVandaag op NPO Radio 1 sprak ik bij Feit of Fictie over de Noord-Koreaanse beschuldigingen dat Amerikaans-Zuid-Koreaanse legeroefeningen een voorbode van een invasie zouden zijn. Zit er iets in of is het een excuus dat Pyongyang vaker uit?
Luister hier het fragment: Zijn de militaire oefeningen van Amerika en co. erop gericht Noord-Korea (ooit) in te nemen?
Op dinsdag lanceerde Noord-Korea een middellangeafstandsraket over Japan. De Hwasong-12 kwam uiteindelijk in de Stille Oceaan terecht. De proef bracht de Noord-Koreaanse militaire dreiging weer helemaal terug in de aandacht. Wat betekent deze lancering en wat kunnen we nu verwachten?
Bij de NOS was ik welkom in podcast De Dag voor een lang gesprek over de militaire dreiging die uitgaat van Noord-Korea, wat er in het land gebeurd en hoe het zit met eventuele onderhandelingen: Noord-Korea weer op het wereldtoneel
Met RTL Nieuws sprak ik voor een explainervideo: Luchtalarm door Noord-Korea, gaat dit escaleren?
Bij BNR Nieuwsradio discussieerde ik mee over de stelling: Noord-Korea vormt een levensgrote bedreiging voor de wereldvrede
En tot slot: voor het RD schreef ik een analyse van de raketlancering en in welke context we die moeten zien: Noord-Korea toont spierballen met lange reeks rakettesten
In Zuid-Korea wordt een humoristisch praatprogramma ingezet om de geesten rijp te maken voor hereniging met Noord-Korea. „De Kim-familie haat deze show.” Ik bezocht in Seoul voor NRC een opname van Nu onderweg om je te ontmoeten en sprak met de bedenker, producer, presentator en meerdere deelnemers
‘Toen Ho Chi Minh overleed, vonden ze alleen een paar oude schoenen”, vertelt een hoogleraar op een Zuid-Koreaanse tv-set over de gewezen Noord-Vietnamese communistische leider. „De Noord-Koreaanse dictator Kim Il-sung probeerde zich altijd aan Ho te spiegelen, maar was een van de rijkste tirannen van de twintigste eeuw”, zegt de hoogleraar.
In de studio in Goyang, een satellietstad van Seoul, worden opnames gemaakt van het Zuid-Koreaanse tv-programma Nu onderweg om je te ontmoeten, een komisch praatprogramma dat gemaakt wordt met de expliciete doelstelling Noord- en Zuid-Koreanen dichter bij elkaar te brengen. Oeh- en aah-klanken galmen door de studio, waar ondanks het zware onderwerp de gesprekken veelvuldig door gelach en geklap worden onderbroken.
Het is aanstaande vrijdag 9 september precies 74 jaar geleden dat in Pyongyang de ‘Democratische Volksrepubliek Korea’ werd uitgeroepen, zoals Noord-Korea formeel heet. Een paar weken eerder had Zuid-Korea een onafhankelijke staat geproclameerd. Daarmee werd de tweedeling van het schiereiland, die al sinds 1945 een feit was, geïnstitutionaliseerd. Het oorspronkelijke plan was dat uiterlijk 1950 de hereniging zou zijn afgewikkeld, maar zoals we in 2022 kunnen zien is de divisie nog hoogst actueel.
Dat de Koreaanse hereniging nog altijd een verre toekomstdroom lijkt, ligt in ieder geval niet aan Nu onderweg om je te ontmoeten. De energieke show probeert al ruim tien jaar met meerdere formats de Koreaanse harten rijp te maken voor het herenigingsideaal. Meerdere Noord-Koreaanse vluchtelingen die te gast waren in een uitzending prezen het programma – hierdoor zouden Zuid-Koreaanse kijkers hen als echte, volwaardige mensen leren kennen. Noord-Koreaanse ballingen hebben in Zuid-Korea vaak te maken met discriminatie.
De set in de studio doet denken aan Panmunjom, het terrein op de grens tussen beide Korea’s waar onderhandelingen tussen de landen plaatsvinden. De blauwe VN-huisjes zijn nagebouwd en er wapperen vlaggen van de Verenigde Staten, Zuid-Korea en de zogeheten ‘Herenigingsvlag’. Die laatste doet dienst als vervanging van het Noord-Koreaanse dundoek, dat volgens Zuid-Koreaanse wetgeving niet zomaar mag worden opgehangen en op tv uitgezonden.
Op deze maandagmiddag gaat het programma in op de Noord-Koreaanse bijdrage aan de Vietnamoorlog, waarbij een hoogleraar, journalist en een gevluchte Noord-Koreaanse oud-diplomaat zijn aangeschoven. Er is bewust voor gekozen om K-popzanger Kim Jong-min (42) uit te nodigen om mee te praten, al heeft hij geen expertise in Noord-Koreaanse geschiedenis. „Hij kan de rol van de kijker vervullen, als iemand die generieke vragen stelt”, zegt Jang Hee-Jeong (47), schrijver en bedenker van het programma. „Ik wil dat het gesprek flexibel verloopt, het moet een sfeer hebben zoals je met vrienden zou kletsen.”
Terug in de studio vertelt een deskundige: „Noord-Koreanen moesten Vietnamees leren spreken, om zo te verbergen dat het land daar meevocht tegen de Verenigde Staten.” Pyongyang had immers kritiek geleverd op de keuze van Amerika om actief mee te vechten in de Vietnamoorlog en gaf zelf pas in 2018 openlijk toe Noord-Koreanen naar Vietnam te hebben gestuurd. „Zelf kregen de militairen van het propaganda-apparaat te horen dat ze moesten verbergen dat ze Noord-Koreaans waren om te voorkomen dat Amerikaanse soldaten doodsbang voor ze op de vlucht zouden slaan.” Opnieuw gelach en gejoel.
Bij gesprekken over straaljagerpiloten regent het al snel referenties aan We Were Soldiers en de nieuwe Top Gun. De regie verlevendigt de opnames vaak met special effects, zoals een babystemmetje voor Kim Jong-un en wat boing- en knalgeluiden bij een grappig moment.
De show heeft openlijk als doel om de hereniging van Noord- en Zuid-Korea te promoten. „Met name onder jongeren is hier weinig interesse voor”, vertelt producer Kim Gun-rae (46). „We hebben de afgelopen jaren veel menselijke verhalen gedeeld. Daar begint hereniging mee. We richten ons nu meer op historische kwesties om het publiek daarmee bekend te maken.”
Een jaar geleden werd de vorm van de show aangepast. „Er keken voorheen vooral zestigers en zeventigplussers naar die familiewortels in Noord-Korea hadden, een kleine groep”, vervolgt Kim. Nu mikken de makers op kijkers tussen de twintig en vijftig. Over in hoeverre dat tot nu toe gelukt is, doen de makers geen uitspraak.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/09/vierkantweb-0509culkoreadefector3.jpg)
Het originele concept was een echte variety-show, waarin razendsnel gewisseld werd tussen analyses van Noord-Koreaanse tradities, gesprekken met vluchtelingen en spelletjes en sketches. Standaard was een groep van tien tot vijftien Noord-Koreanen te gast, meestal vrouwen, die geïnterviewd werden door een vaak volledig mannelijk presentatoren-team. „We gingen echt in op de Noord-Koreaan als mens en individu, om hen aan Zuid-Koreanen voor te stellen”, aldus Jang. „Aan de hand daarvan kwamen culturele gebruiken, eten en vermaak aan bod.”
Dat leidde vaak tot hilarische scènes, zoals een Noord-Koreaans avondje drank hijsen dat wordt nagespeeld. Wanneer een ‘kameraad’ een shotje soju (Koreaanse rijstlikeur) ad fundum opdrinkt, wordt hij terechtgewezen: in Noord-Korea wordt dat als beledigend ervaren. Vervolgens moet na een potje armpje drukken niet de verliezer, maar de winnaar zuipen: die krijgt het schaarse luxegoedje dat alcohol is in Noord-Korea als beloning. Dit soort scènes waren een bijzonder onderdeel van het programma, omdat op een vermakelijke manier behoorlijk diep werd ingegaan op een specifiek aspect van het gewone Noord-Koreaanse leven.
Naar goed Zuid-Koreaans gebruik werd ook niet bezuinigd op heftige emoties. Al kun je bij Nu onderweg om je te ontmoeten moeilijk beweren dat die ongepast zijn. Noord-Koreanen praatten er openlijk over hun detentie in één van de beruchte strafkampen, het gescheiden worden van familieleden tijdens de vlucht en de brute onvrijheden en angsten die het dagelijks leven in Noord-Korea kenmerken.
„Een van de scènes die me het meeste bij is gebleven, is hoe geëmotioneerd een Noord-Koreaanse vluchteling, Shin Eun-hee, reageerde op haar Zuid-Koreaanse paspoort”, vertelt Jang. En dan niet omdat ze eindelijk een verblijfsstatus in de vrije wereld had, maar vanwege de tekst op pagina één. „Daar staat dat de Zuid-Koreaanse staat haar zal beschermen, waar ze ook heen reist. Dat ontroerde haar zo erg, dat ze die tekst dagelijks opnieuw las.”
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/09/vierkantweb-0509culkoreadefector9.jpg)
Toch was het tijd om het concept te veranderen. „Het werd na acht jaar repetitief”, aldus Kim Gun-rae. „Er is nu ook veel meer informatie over Noord-Korea bekend bij burgers dan toen we met het programma begonnen, ook daar houden we rekening mee.” Wat niet veranderd is, is de doelstelling van Nu onderweg om je te ontmoeten. „Door historische gebeurtenissen van beide kanten van de grens te bekijken, leren we elkaar kennen als één volk – en wordt bijgedragen aan wederzijds begrip en aan hereniging.”
Waar het programma voorheen in korte, knallende segmenten inging op specifieke Noord-Koreaanse gebruiken en gebeurtenissen wordt nu een hele uitzending uitgetrokken voor één thema, dat negentig minuten lang wordt uitgediept. Nog altijd worden Noord-Koreaanse vluchtelingen actief betrokken bij het gesprek. Gaat dit de jonge kijker trekken? „We kozen deze special over de Vietnamoorlog vanwege de recente release van de nieuwe Top Gun”, geeft Jang toe.
Kritiek was er ook op het eerdere concept. Veel mensen vonden dat het leed van Noord-Koreanen gesensationaliseerd werd en dat er te veel grappen werden gemaakt middenin ernstige gesprekken. Jang, zelf afkomstig uit de comedy- en entertainmentwereld, nuanceert dit desgevraagd. „Je hoeft niet altijd maar serieus te zijn, er moet ook gelachen kunnen worden, sámen”, vertelt zij tussen twee opnamesessies door. Om te zorgen dat er daadwerkelijk een breder publiek naar de show kijkt, moet er ook vermaak zijn. „We hebben veel mensen de ogen geopend over Noord-Korea en veel opvattingen veranderd over Noord-Koreaanse vluchtelingen. Dat Zuid-Koreanen zien dat Noord-Koreanen ook vooral om hun families geven is belangrijk, dat verbindt.”
De meeste Noord-Koreaanse (oud-) deelnemers lijken niet ontevreden met de toon van Nu onderweg om je te ontmoeten. Vluchtelingen zeggen vaak dat de show bijdraagt aan het tegengaan van vooroordelen over en discriminatie van Noord-Koreanen in Zuid-Korea. „Ik kreeg een tweede kans om te leven, terwijl ik dacht dat mijn doodvonnis getekend was”, zegt de uit Noord-Korea gevluchte Han Soo-ae (32). „Dit programma slaat een brug tussen Noord- en Zuid-Koreanen en draagt bij aan wederzijds begrip. Daar draag ik graag zo veel als ik kan aan bij.” Dat vindt ook Lee Chol-un (36), die na een carrière bij de beruchte inlichtingendienst eind 2016 uit Noord-Korea vertrok. „Als Zuid-Koreanen de cultuur van Noord-Korea zouden kennen, zou samenwerking zoveel makkelijker gaan. Ik zie het vanuit mijn positie als mijn plicht om mensen hier te onderwijzen over Noord-Korea.”
Volgens Jang zijn opnames van Nu onderweg om je te ontmoeten veelvuldig op usb-sticks naar Noord-Korea gesmokkeld. „De Kim-familie haat deze show. Ze kunnen wel roepen dat het gefabriceerd is, maar hier zien kijkers Noord-Koreanen zelf aan het woord”, aldus de programmamaker.
„Jang is Kim Jong-uns grootste vijand”, voegt Kim lachend toe. „Zij heeft meer Noord-Koreaanse vluchtelingen geïnterviewd dan de [Zuid-Koreaanse] Nationale Veiligheidsdienst.”
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 5 september 2022 bij NRC.