Afgelopen dinsdag sprak ik bij Nieuws & Co op NPO Radio 1 over het mogelijk binnenkort plaatsvindende staatsbezoek van Kim Jong-un aan Poetin in Rusland, zijn eerste sinds 2019. Wat kunnen Noord-Korea en Rusland voor elkaar betekenen? En moet dat ons zorgen baren?
Luister het fragment hier terug: Kim Jong-un is van plan Poetin te bezoeken
Ik sprak met Koen van Eijk van De Telegraaf over berichten dat Noord-Korea wapens en mogelijk zelfs manschappen gaat leveren aan Rusland
Lees hier het hele bericht: ’Vrees dat Noord-Korea manschappen gaat leveren aan Rusland’
Noord-Korea heeft woensdag twee korteafstandsraketten afgevuurd. De projectielen belandden na een vlucht van zo’n 360 kilometer in de Oostzee, tussen het Koreaanse schiereiland en Japan. Dat heeft onder meer de Zuid-Koreaanse krijgsmacht bevestigd.
De raketproeven vonden op dezelfde dag plaats als gezamenlijke luchtmachtoefeningen van de Verenigde Staten en Zuid-Korea. Daarbij werd zeker één Amerikaanse B-1B-bommenwerper ingezet, een supersonische straaljager. Vaak reageert Pyongyang extra geprikkeld als dit toestel meevliegt in de regio. Zo zeiden Noord-Koreaanse staatsmedia vorige week nog dat oefeningen met de B-1B kon leiden tot een „thermonucleaire oorlog op het Koreaanse schiereiland”. De B-1B was oorspronkelijk ontworpen om kernwapens af te vuren, maar kan dit sinds 1994 niet meer. De jaarlijkse militaire trainingen van Seoul en Washington begonnen op 21 augustus en eindigen donderdag.
De woensdag afgevuurde projectielen vlogen precies dezelfde afstand als van het lanceerplatform in Noord-Korea naar het hoofdkwartier van de Zuid-Koreaanse krijgsmacht buiten de stad Gyeryong. Eerder gaven Noord-Koreaanse staatsmedia een foto vrij waarop leider Kim Jong-un die locatie als doelwit leek aan te wijzen op een plattegrond.
De afgelopen anderhalf jaar lanceerde Noord-Korea een recordaantal raketten. De laatste tijd was het juist wat rustiger: de laatste test dateerde van meer dan een maand geleden. Wel probeerde Pyongyang vorige week tevergeefs een militaire spionagesatelliet in een baan om de aarde te brengen. Het was de tweede keer dit jaar dat de lancering van zo’n satelliet mislukte. Het regime van Kim Jong-un liet na afloop weten in oktober een derde lanceerpoging te doen. De 40-jarige dictator heeft het ontwikkelen van een eigen, werkende spionagesatelliet gebombardeerd tot een van de zijn militaire prioriteiten.
De Zuid-Koreaanse krijgsmacht veroordeelde de lanceringen woensdag. Ook het Witte Huis wees de raketproeven af.
Een eerdere versie van dit artikel werd op 30 augustus 2023 gepubliceerd op de website van NRC.
Het heeft drie jaar en zeven maanden geduurd, maar de laatste vanwege de coronapandemie gesloten grenzen zijn weer ‘open’. Open tussen aanhalingstekens, want het gaat om Noord-Korea. Dinsdagochtend landde een toestel van Air Koryo in de Chinese hoofdstad Beijing, om Noord-Koreanen op te halen die al zeker 42 maanden niet naar hun thuisland konden.
Op de luchthaven van Beijing zagen verslaggevers Noord-Koreaanse passagiers met grote hoeveelheden bagage inchecken voor vlucht JS152, de eerste commerciële vlucht naar Noord-Korea. Aan boord van de dinsdag vertrokken Toepolev Tu-204 is plaats voor 160 tot 190 passagiers. Later deze week staan ook twee vluchten uit het Oost-Russische Vladivostok naar Pyongyang gepland.
Beide vliegroutes zijn „nog geen volledige heropening van de route, maar een speciale vlucht die [Noord-]Koreanen terug naar huis brengt na jaren vast te hebben gezeten in het buitenland”, aldus Simon Cockerell, manager van Koryo Tours, een reisbureau gespecialiseerd in reizen naar Noord-Korea. Volgens Cockerell duurt het vermoedelijk nog even voordat buitenlandse toeristen, hulpverleners en zakenmensen weer naar het Oost-Aziatische land kunnen.
Het totalitaire land sloot in januari 2020 als een van de eerste landen de grenzen vanwege het coronavirus. Daarmee werd vooral de 1.400 kilometer lange grens bedoeld met China, waar Covid-19 ontstond. Vanwege die lange grens, waar voor de sluiting flink wat grenshandel plaatsvond, is het zeer waarschijnlijk dat tijdens de eerste golf het coronavirus in Noord-Korea is beland. Toch beweerde Pyongyang tot mei 2022 bij hoog en laag volledig coronavrij te zijn gebleven.
Door het sluiten van de grenzen kwam er nóg minder zicht op wat zich in Noord-Korea afspeelde. Voorheen kwamen nog duizenden westerse toeristen (en een veelvoud aan Chinese vakantiegangers) per jaar naar het land, met de pandemie stopte dat volledig. Diplomaten, ngo-medewerkers en andere hulpverleners die na januari 2020 het land verlieten, werden niet meer vervangen.
Daardoor is weinig bekend over de gevolgen die de pandemie heeft gehad in Noord-Korea. Daar waren aan het begin van de uitbraak grote zorgen over: meer dan de helft van de bevolking is ondervoed en behalve voor de elite is er in het hele land nauwelijks professionele medische zorg beschikbaar. Veel ziekenhuizen en klinieken hebben niet eens elektriciteit of stromend water, laat staan beademingsapparatuur. En hoewel meerdere landen Noord-Korea vaccins aanboden, zei Pyongyang telkens nee.
Vanwege het beroerde zorgstelsel werd van tevoren al verwacht dat Noord-Korea het laatste land zou zijn dat weer open zou gaan. Toen in oktober 2014 in West-Afrika een ebola-uitbraak plaatsvond, had Noord-Korea het strengste inreisbeleid vanwege die ziekte ter wereld – ondanks het feit dat er geen enkele besmetting in Azië was. Pas na een half jaar schrapte Pyongyang de maatregelen weer.
Dicht was ook echt dicht, dus op twee Noord-Koreanen die in 2020 en 2022 clandestien terugkeerden na kwam niemand erin. Burgers die zich in januari 2020 in het buitenland bevonden, hebben al die tijd niet kunnen terugkeren. Het is niet bekend om hoeveel Noord-Koreanen dit in totaal gaat, maar onder hen zijn onder meer honderden uitwisselingsstudenten, (dwang)arbeiders, restaurantmedewerkers en diplomaten.
De in Noord-Korea gespecialiseerde website NK News sprak met Noord-Koreaanse vluchtelingen, die zeggen te verwachten dat terugkerende Noord-Koreanen onderworpen zullen worden aan maandenlange propagandasessies, ‘heropvoeding’ en misschien zelfs dwangarbeid. Op die manier moet worden afgedwongen dat zij weer in het gareel lopen van de repressieve Noord-Koreaanse samenleving.
Recent werden al voor het eerst uitzonderingen gemaakt voor buitenlandse bezoekers. In maart mocht de nieuwe Chinese ambassadeur samen met nieuwe diplomatieke medewerkers de grens oversteken om aan zijn nieuwe baan te beginnen. In juli was er hoog bezoek uit Moskou en Beijing. Toen stonden de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe en het Chinese Politburolid Li Hongzhong naast Kim Jong-un bij een militaire parade in Pyongyang. Beide hoogwaardigheidsbekleders zwaaiden en salueerden naar de voorbij rollende kernwapens en intercontinentale ballistische raketten waartegen zij jaren eerder nog VN-sancties hadden gesteund.
Toen vorige week een Noord-Koreaans taekwondoteam naar Kazachstan mocht afreizen, dachten analisten dat de heropening van de grenzen niet lang meer kon duren. Veel groepen kijken reikhalzend uit naar het moment waarop zij weer naar het land kunnen. Koryo Tours bereidt al nieuwe reizen naar Noord-Korea voor, maar zegt nog niet te weten wanneer ook buitenlandse toeristen weer welkom zijn. „Het herstellen van deze route is een goed teken voor toeristen in de toekomst”, schrijft Cockerell op Instagram.
Ook hulpmedewerkers willen al langer terugkeren naar Noord-Korea. Al voor de pandemie was de voedselsituatie slecht. Met name sinds het begin van 2023 druppelen er berichten het land uit over ernstige voedselproblemen en zelfs hongerdoden. Kim Jong-un zei de afgelopen jaren meerdere keren dat de landbouwsector verbeterd moest worden, zodat er weer voldoende eten voor burgers was.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 22 september bij NRC.
Bij EenVandaag Radio sprak ik in factcheckrubriek Feit of Fictie over de Noord-Koreaanse Kim-dynastie.
Het fragment is hier terug te luisteren.
Het was wereldnieuws vorige maand: de Amerikaanse militair Travis King rende tijdens een tour van het inter-Koreaanse grensgebied naar Noord-Korea. Sindsdien werd er niets meer van hem vernomen. Afgelopen woensdag doorbrak Pyongyang de stilte: King zou de grens zijn overgestoken vanwege „onmenselijke misstanden en racisme binnen de Amerikaanse krijgsmacht”, aldus Noord-Koreaanse staatsmedia.
Lees hier het hele artikel: Pyongyang doorbreekt stilte over Amerikaanse militair
Ik sprak op NPO Radio 1 bij het NOS Radio 1 Journaal over de militaire parade in Noord-Korea, waarbij Kim Jong-un geflankeerd werd door de Russische minister van Defensie Sjojgoe en het Chinese Politburolid Li. Wat kunnen we hieruit opmaken? Het fragment is via deze link vanaf 3:18:39 terug te luisteren:
Luister hier het radiofragment terug.
Donderdag 27 juli 2023 was het exact 70 jaar geleden dat de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) eindigde in een wapenstilstand. Ik sprak erover bij Spraakmakers op NPO Radio 1, het fragment is hier terug te luisteren:
Luister hier: Casper van der Veen over het einde van de Koreaanse oorlog in 1953
Na 3,5 jaar covid-isolement en gesloten grenzen ontvangt Noord-Korea komende donderdag voor het eerst weer internationaal bezoek. Die dag reizen een Chinese en een Russische delegatie naar het totalitaire land om een herdenking bij te wonen. Het is donderdag exact zeventig jaar geleden dat de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) eindigde in een wapenstilstand.
Het bezoek doet speculaties oplaaien over of dit een voorteken is dat Noord-Korea (voorzichtig) weer de grenzen opent. In januari 2020 werden die gesloten vanwege de coronapandemie, sindsdien zijn die niet meer open geweest. Alleen afgelopen maart werd eenmalig een uitzondering gemaakt: toen mocht de nieuwe Chinese ambassadeur met ander nieuw ambassadepersoneel de grens met het land oversteken om aan zijn nieuwe baan in Pyongyang te beginnen.
Dat was een uitzondering en ging in tegenstelling tot de Chinese en Russische delegaties om mensen die jaren in Noord-Korea blijven. Het nu aangekondigde bezoek zou opnieuw een uitzondering kunnen zijn. Veel analisten speculeren er al tijden over wanneer de grenzen weer open zouden kunnen gaan. „Ik heb het gevoel dat het komende herfst zo ver is”, zei de rector van een private universiteit in Pyongyang, Park Chan-mo, eerder deze maand nog. Veel tourbedrijven wachten met smart tot ze weer groepen westerse toeristen naar Noord-Korea kunnen laten reizen. Ook ngo’s hopen al langer weer te worden toegelaten tot het gesloten land, waar grote delen van de bevolking met voedseltekorten kampen.
De humanitaire situatie in het land is verslechterd sinds de grenzen hermetisch werden afgesloten. Ook leider Kim Jong-un gaf toe dat er voedselproblemen waren. De afgelopen 3,5 jaar konden in Noord-Korea gestationeerd ambassadepersoneel of ngo-medewerkers het land wel uitreizen, maar nieuwe staf werd niet tot Noord-Korea toegelaten. Daardoor is er al langere tijd geen enkele buitenlandse hulpverlener aanwezig in Noord-Korea.
De Russische en Chinese delegaties die naar Pyongyang reizen staan stil bij het feit dat de Koreaanse Oorlog zeventig jaar geleden eindigde in een staakt-het-vuren. Tijdens dit Koude Oorlogconflict vochten China en de Sovjet-Unie aan de zijde van Noord-Korea. Het was het enige gewapende conflict in de Koude Oorlog waarbij Amerikaanse en Sovjet-militairen direct met elkaar vochten – in de lucht boven het Koreaanse schiereiland. De Sovjet-Unie leverde destijds piloten, maar vocht niet op de grond mee. De Amerikanen deden dat wel, net als Nederland en meerdere andere VN-bondgenoten.
De Russische delegatie wordt geleid door Sergej Sjojgoe, de Russische minister van Defensie en een van de gezichten van de Russische aanval op Oekraïne. Noord-Korea heeft als een van de weinige landen openlijk steun uitgesproken voor de Russische invasie. Amerikaanse inlichtingendiensten zeggen dat Pyongyang wapens en munitie heeft geleverd aan de Russische Wagner-groep. De Chinese afvaardiging staat onder leiding van Politburolid Li Hongzhong. Waarschijnlijk gaat de herdenking gepaard met een grote militaire parade, waarbij het Noord-Koreaanse kern- en raketarsenaal voorbij zal rollen.
Vorige week kreeg Noord-Korea nog ongepland buitenlands bezoek. Toen rende de Amerikaanse militair Travis King de grens tussen Zuid- en Noord-Korea over. Sindsdien is niets meer van hem vernomen. De Verenigde Staten zeggen contact te zoeken met Pyongyang om over Kings toestand te praten. De militair was gelegerd in Zuid-Korea en had daar een korte celstraf uitgezeten wegens mishandeling. Hij stond op het punt te worden gerepatrieerd naar de Verenigde Staten, maar wist het vliegveld te ontvluchten en zich aan te sluiten bij een tour naar het inter-Koreaanse grensgebied.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op de website van NRC.
Het mondialiseren van Noord-Korea en de Noord-Koreanen, voor minder doet dr.
Park Chan-mo het niet. Lachend zegt de rector van de Pyongyang
University of Science and Technology (PUST) dat hij dan al wel 88 mag zijn,
maar niet kan wachten om zijn activiteiten in het totalitaire land te
hervatten. Op deze voornamelijk door westerse christelijke organisaties
gefinancierde universiteit studeren Noord-Koreaanse elitejongeren sinds 2010
informatica en technische vakken.
PUST is een unieke organisatie: het is de eerste en enige met privaat,
buitenlands geld gefinancierde universiteit in Noord-Korea. De docenten zijn
grotendeels christelijke vrijwilligers uit onder meer de Verenigde Staten,
Canada, het Verenigd Koninkrijk en Australië. Voor het RD interviewde ik Park
over zijn werk in Noord-Korea.
Lees hier het hele artikel: Lesgeven aan de elitejongeren van Noord-Korea
