Afgelopen week vond het 8e Partijcongres in Noord-Korea plaats. Kim Jong-un betreurde economische tegenslagen, riep op tot verbetering van de internationale banden én kondigde aan meer in kernwapens te investeren. Kim herhaalde de vorig jaar gedane bekentenis dat het in 2016 gelanceerde Vijfjarenplan gefaald heeft ,in bijna alle sectoren.”
Lees hier mijn analyse: Kim Jong-un erkent op Volkscongres falen van economisch programma
Vanavond om 23.25 uur wordt het eerste deel van de documentaire ‘The Mole – Undercover in North Korea’ uitgezonden op NPO 2. Ik zag hem al eerder en vond het een indrukwekkende en fascinerende productie. Absolute aanrader!
In een nieuwe Engelstalige documentaire onderzoekt Deutsche Welle wat er gebeurd is met Otto Warmbier, de jonge Amerikaanse student die in Noord-Korea na het ontvreemden van een vlag werd opgepakt en dit met zijn leven moest bekopen. Bekijk de documentaire hier:
Gelovigen, met name christenen, worden zwaar vervolgd in Noord-Korea. Zij krijgen te maken met opsluiting, dwangarbeid, foltering, mishandeling en executie. Vaak worden ook familieleden van een gelovige collectief gestraft.
Lees hier mijn artikel voor Trouw: Opgesloten in een kooi onder stroom: Noord-Koreaanse christenen krijgen gruwelen te verduren
In Broederstrijd in Korea gaat historica Sheila Miyoshi Jager in op hoe de opsplitsing van Korea in 1945 uiteindelijk zou uitmonden in de Koreaanse Oorlog (1950-1953) en hoe dit conflict zeven decennia sinds de wapenstilstand continu na blijft etteren. Voor NRC Handelsblad recenseerde ik dit boek.
Toen de Verenigde Naties met een leger van ruim twintig nationaliteiten ingreep in de Koreaanse Oorlog wachtte een onverwachte uitdaging om in de eetgewoonten van alle militairen te voorzien. Voor de Turken werd een dieet zonder varkensvlees geregeld via een Japanse visconservenfabriek. Grieken wensten op het orthodox paasfeest vijftien levende lammeren voor hun feestmaal. De meeste Indiërs wilden weer alleen een vegetarisch potje. Ook de kleding was soms een probleem: een Thailander mat gemiddeld korter dan een Nederlander.
In Broederstrijd in Korea gaat historica Sheila Miyoshi Jager in op hoe de opsplitsing van Korea in 1945 uiteindelijk zou uitmonden in de Koreaanse Oorlog (1950-1953) en hoe dit conflict zeven decennia sinds de wapenstilstand continu na blijft etteren. Hoewel het het eerste grote ‘hete’ conflict van de Koude Oorlog was en een van de meest vernietigende slagvelden van de twintigste eeuw opleverde, staat de strijd bekend als de ‘Vergeten Oorlog’.
De tekst begint in 1945 bij de dekolonisatie én opdeling van Korea. Besproken wordt hoe Washington en Moskou beide Korea’s inrichtten naar hun eigen voorbeeld – met uiteindelijk desastreuze gevolgen. De helft van de totale tekst is vervolgens gewijd aan de Koreaanse Oorlog, waarna nog hoofdstukken volgen over de Koude Oorlog en de periode sindsdien.
Broederstrijd in Korea bevat veel interessante analyses en anekdotes, die zelfs voor veel kenners nog onbekend zullen zijn. De voorbeelden van lomp gedrag waarmee de Chinese dictator Mao Zedong Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov treiterde, zijn bijzonder geestig. En bij vredesbesprekingen kreeg de Amerikaanse onderhandelaar een kinderstoeltje en de Noord-Koreaanse vertegenwoordiger een extra hoge stoel. ‘Generaal Nam Il [stak] een goede 30 centimeter boven mijn onwillig verlaagde positie uit’, memoreert de Amerikaan.
Interessant is ook hoe de complexiteit van het ‘Koreaanse vraagstuk’ aan de oppervlakte komt wanneer de Amerikaanse president Jimmy Carter voorstelt de tienduizenden Amerikaanse troepen terug te trekken uit Zuid-Korea. Niet alleen was de Zuid-Koreaanse president Park Chung-hee (die zelfs Amerikaanse congresleden omkocht om de aftocht te voorkomen) hiertegen gekant, maar ook vijanden China en de Sovjet-Unie bleken de ‘imperialistische’ militairen toch liever op het schiereiland te houden – om de impulsieve Kim Il-sung in toom te houden. Miyoshi Jager zet verder uitstekend uiteen hoe het ook niet altijd koek en ei was tussen bondgenoten Washington en Seoul.
De ongekende wreedheid van de Koreaanse Oorlog komt in het bijzonder aan bod in het hoofdstuk over de krijgsgevangenkampen. Voor dit deel put Miyoshi Jager uit persoonlijke ervaringen van geïnterneerden, waaruit uitgebreid geciteerd wordt. Daardoor wordt het leed van de veelal jonge militairen voelbaar.
Jammer dus dat elders in het boek de persoonlijke ervaringen dun gezaaid zijn. Er worden soms citaten aangehaald van burgers, maar de focus blijft op de machthebbers en gezagvoerende militairen. Dit resulteert erin dat het boek een prima overzicht geeft van het verloop van de strijd en de politieke ontwikkelingen in beide Korea’s, de VS, China en de Sovjet-Unie – maar dat het maatschappijbeeld in Noord- en Zuid-Korea weinig aan het licht komt.
Broederstrijd in Korea verscheen in 2013 al in het Engels, maar is nu voor het eerst in Nederlandse vertaling beschikbaar. De flaptekst belooft dat het boek is bijgewerkt ‘tot de ontmoeting van de Koreaanse leiders met de Amerikaanse president Trump in 2019’. Frappant en slordig dus dat Trump na de derde alinea van het voorwoord nergens in het boek meer genoemd wordt.
Zulke uitglijders bevat het boek verder niet. Wel overheerst vaker het gevoel dat gebeurtenissen van enorm belang voor de Koreaanse Oorlog wel héél kort besproken worden. De amfibische landing bij Incheon moet het met twee luttele alinea’s doen. Dat terwijl dit een van de meest imposante (en riskante) militaire manoeuvres van de twintigste eeuw was, die bovendien de intrede van het VN-commando in de Koreaanse Oorlog inluidde en de volledige verovering van Zuid-Korea ternauwernood wist te stoppen. Ook de wapenstilstand van 1953 die na twee jaar onderhandelen eindelijk zorgde voor een einde van de strijd wordt in anderhalve alinea afgedaan.
Dat terwijl andere zaken die hooguit zijdelings betrekking hebben op het inter-Koreaanse conflict in paginalange beschouwingen uiteen worden gezet. Zo wordt lang uitgeweid over de slechte persoonlijke band tussen Mao en Chroesjtsjov, terwijl maar matig duidelijk wordt gemaakt hoe dit de Noord-Koreaanse leider Kim Il-sung de kans gaf beide communistische heersers tegen elkaar uit te spelen. Vaker passeren lange historische bespiegelingen over China, de Sovjet-Unie en de VS de revue, zonder dat duidelijk wordt wat dit betekent voor het Koreaanse broedervolk waar het boek eigenlijk over zou gaan.
De vertaling van het boek is uitstekend verzorgd. Ondanks de informatiedichtheid en soms bijna academische formuleringen leest de tekst vlot weg.
Door het te kort uiteenzetten van cruciale gebeurtenissen en het juist lang uitweiden over bijzaken is het soms niet geheel duidelijk wat de auteur nu eigenlijk wil bespreken in haar boek. Lezers die een heldere studie van het conflict zoeken, zijn beter af bij Max Hastings standaardwerk De Koreaanse Oorlog. Toch levert Miyoshi Jager een mooie monografie af met veel interessante analyses en nieuwe informatie, die voor liefhebbers de moeite waard is.
Een eerdere versie van deze recensie verscheen op 16 oktober 2020 in NRC Handelsblad.
Ik sprak als Noord-Koreadeskundige met het Nederlands Dagblad over de Noord-Koreaanse militaire parade van afgelopen weekend. “Kim Jong-un wil laten zien dat hij meer is dan aflevering drie uit de Kim-dynastie.”
Lees hier het hele interview (achter betaalmuur): De modern aangeklede parade in Pyongyang was een strategische Hollywoodshow
Op vrijdag 25 september sprak ik op NPO Radio 1 bij EenVandaag over de Zuid-Koreaanse ambtenaar die bij een poging over te lopen naar Noord-Korea per zee werd doodgeschoten door Noord-Koreaanse militairen.
Luister hier om 20.30 minuten mijn korte duiding bij EenVandaag terug
Een Noord-Koreaanse vluchteling die vanuit Zuid-Korea terug probeerde te keren naar zijn land van herkomst is gearresteerd. Dat heeft de Zuid-Koreaanse politie zondag laten weten. In juli reisde een Noord-Koreaanse vluchteling nog succesvol terug naar Noord-Korea.
De man die afgelopen week werd gearresteerd vluchtte in 2018 naar Zuid-Korea. Hij probeerde donderdag stiekem een militair oefengebied van een tankdivisie binnen te glippen bij het grensdorp Cheorwon, ten noordoosten van Seoul, om vandaaruit door te reizen naar Noord-Korea. Bij de poging werd hij gesnapt en opgepakt. De politie onderzoekt nu waarom hij naar Noord-Korea probeerde te gaan. Volgens de Zuid-Koreaanse Nationale Veiligheidswet is het illegaal om naar Noord-Korea te reizen zonder toestemming.
De verdachte, door de politie aangemerkt als ‘meneer A’, is een dertiger die op het moment van zijn vluchtpoging op donderdagochtend vier mobiele telefoons en een snijmachine bij zich had. Verder is niets over de man bekendgemaakt, behalve dat hij woonachtig was in Seoul.
In juli reisde een 24-jarige Noord-Koreaanse vluchteling terug naar zijn geboorteland. Hij wist door te dringen tot een militair terrein en kroop via een rioolbuis naar de Han-rivier, die hij overzwom naar het Noord-Koreaanse vasteland. Eenmaal aangekomen reisde hij door naar de Noord-Koreaanse stad Kaesong, waar hij ontdekt werd. Er is een onderzoek ingesteld naar de Zuid-Koreaanse grenswachten die gestationeerd waren in het gebied.
De Noord-Koreaanse autoriteiten suggereerden in omfloerste bewoordingen dat de man mogelijk het coronavirus onder de leden had, waarna Kaesong in lockdown werd geplaatst. Sindsdien is niets meer van de man vernomen. Hoewel nooit is bevestigd dat hij inderdaad Covid-19 had, heeft Pyongyang sindsdien de veel gedane bewering dat het land coronavrij zou zijn niet meer geuit.
De afgelopen vijf jaar zijn volgens het Zuid-Koreaanse ministerie van Eenwording zeker elf Noord-Koreaanse vluchtelingen teruggekeerd naar hun land van herkomst. Er wonen meer dan 30.000 Noord-Koreaanse migranten in Zuid-Korea.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 20 september 2020 op de website van NRC.
Op maandag 14 september gaf ik mijn eerste post-lockdown-lezing over Noord-Korea. Ik sprak voor De Vereeniging in Utrecht over de geschiedenis van Noord-Korea en hoe die ons het land van nu beter kan leren begrijpen – en clichés van een ‘onvoorspelbaar’, ‘onberekenbaar’ en ‘gestoord’ Pyongyang kan helpen doorbreken. Ik was zeer verheugd over de goede opkomst en de uitstekende vragen.
Na afloop schreef een lid van De Vereeniging de volgende recensie:
Op maandag 14 september hield historicus en journalist Casper van der Veen (1986) een lezing over Noord-Korea en de zogenaamde dynastie der Kimmen. In 2018 verscheen zijn boek ‘De Kim Dynastie: geschiedenis van Noord-Korea’ bij uitgeverij Van Oorschot. Inmiddels is er al een tweede druk. Als Korea-expert schuift hij geregeld aan bij programma’s zoals ‘Met ’t Oog op Morgen’, ‘M’ en ‘OVT’.
In zijn inleiding gaf Van der Veen een beknopt maar gedegen overzicht van de ontstaansgeschiedenis van Noord-Korea. Precies 70 jaar geleden brak de Koreaanse Oorlog uit waarin ons land ook participeerde -127 Nederlanders gaven daar hun leven. De oorlog zou voortduren tot het ‘wapenstilstandsverdrag’ in 1953. Dit betekende de opkomt van een bloeiende reeks Kims in Noord-Korea. Momenteel wordt het communistische Noorden geleid door de derde generatie Kims. Dankzij zijn atoombom en slinkse Machiavellisme weet ook de jongste telg het oor van Trump en Poetin te vinden. Hoewel het land verder (o.a. economisch, industrieel, agrarisch, cultureel) weinig voorstelt, zeker ten opzichte van hun welvarende zuiderburen op het schiereiland, speelt Noord-Korea al decennia lang een prominente rol in de wereldpolitiek. Van der Veen refereerde in dat kader ook aan voormalig president Carter; en was wat gematigder dan de hooggeleerde Remco Breuker, die vorig jaar op verzoek van het comité ‘De Vergeten Oorlog’ een voordracht bij ons hield. In veertig minuten gaf Van der Veen ons een beter begrip van de modus operandi van de huidige Kim en zijn gevolg.
De lezing was beslist interessant en thuis zal er verder worden gelezen want er werden bij de naborrel vele boeken gesigneerd!
Wanneer aan Noord-Koreaanse propaganda wordt gedacht, ziet men al gauw militaire parades en agressief wapenvertoon voor zich. Een nieuwe Engelssprekende Noord-Koreaanse vlogger probeert een zachter beeld te tonen van het totalitaire land – overigens zonder veel succes.
Lees hier mijn artikel: Een luchtige kijk op Noord-Korea
