Noord-Korea heeft woensdag naar eigen zeggen succesvol een waterstofbom getest. Dat melden Noord-Koreaanse staatsmedia.

Man bekijkt nieuwsitem over de Noord-Koreaanse waterstofbomtest. Foto Jung Yeon-Je / AFP

Volgens Pyongyang vond de test om 10.00 lokale “Pyongyangtijd” plaats. “Deze test betekent dat het kernwapenprogramma van de Democratische Volksrepubliek Korea [de officiële naam van Noord-Korea, CvdV] tot een hoger niveau is getild”, aldus staatsmedia. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt later woensdag bijeen om de proef te bespreken, meldt persbureau Reuters.

De test werd met veel bombarie op de Noord-Koreaanse staatstelevisie aangekondigd, hier terug te zien. Onder de video is de gehele Engelstalige verklaring van Pyongyang over de proef te lezen. Zoals gewoonlijk rechtvaardigt Pyongyang de test als een “defensieve maatregel” tegen de “ongekende Amerikaanse agressie”.

Tekst gaat verder onder de video
https://www.youtube.com/watch?v=nUesrMFLWWM

Onduidelijkheid

Internationale seismologen namen een “onnatuurlijke” aardbeving met een schaal van 5.1 waar rondom Punggye-ri, de locatie waar tot nu toe alle Noord-Koreaanse kernproeven hebben plaatsgevonden. Volgens Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten werden China en de VS van tevoren niet gewaarschuwd door Pyongyang dat de test zou plaatsvinden. De kracht van het wapen dat is getest wordt door analisten geschat op zo’n 6 kiloton, veel zwakker dan zelfs van een mislukte waterstofbomproef mag worden verwacht.

Analisten konden dan ook nog niet bevestigen of Noord-Korea daadwerkelijk een waterstofbom heeft getest. Verder onderzoek zal meer duidelijk moeten maken over de aard van de proef. Dat kan nog dagen duren. Het zou ook om een “gewone” kernproef kunnen gaan met een krachtiger atoomwapen dan waarover Pyongyang tot nu toe beschikte. NK News sprak met enkele experts over of Noord-Korea een waterstofbom zou kunnen hebben.

Het Zuid-Koreaanse leger denkt niet dat de beving het gevolg was van een waterstofbom. In Azië doken meerdere beurzen in de min na het nieuws over de test.

Luister hier naar een vraaggesprek dat BNR Nieuwsradio had met Sico van der Meer, deskundige op het gebied van Noord-Korea en massavernietigingswapens bij Instituut Clingendael

Rookgordijn

Nog geen week geleden riep Kim Jong-un in zijn nieuwjaarsrede op tot meer economische samenwerking. Er werd toen met geen woord gerept over het kernwapenprogramma, dat Pyongyang geregeld aanduidt als haar “heilige zwaard”. Zoals wel vaker lijkt dit een rookgordijn te zijn geweest dat Noord-Korea heeft opgeworpen alvorens weer met provocatieve acties op de proppen te komen.

De timing is dan ook opmerkelijk. Door de conflicten in het Midden-Oosten en terreurdreiging in het Westen was de aandacht voor Noord-Korea de laatste tijd wat afgezwakt. Het Kimregime grijpt dit soort momenten vaker aan om provocaties uit te voeren om de wereld aan zijn bestaan te herinneren. Lees hier een eerder stuk waarin ik beschrijf hoe deze dynamiek werkt.

Propaganda

Tevens kan de test dienen als propaganda om het leiderschap van Kim Jong-un tegenover de Noord-Koreaanse bevolking te verheerlijken. Door te claimen significante vooruitgang te hebben geboekt in de ontwikkeling van kernwapens kan Kim beweren dat hij zich inzet om het Noord-Koreaanse volk tegen buitenlandse agressie te beschermen. Zeker met het uitblijven van economische successen in het economisch noodlijdende Noord-Korea kan een nieuwe atoomtest goede propaganda zijn voor Kim Jong-un.

Kim Jong-un tekent het bevel om de waterstofbomproef uit te voeren. Foto Yonhap.

Noord-Korea heeft tot nu toe drie keer een kernproef uitgevoerd: in 2006, 2009 en 2013. De VN hebben het geïsoleerde land flinke sancties opgelegd. Zuid-Korea noemde de proef van woensdag een schending van VN-resoluties. Seoel beloofde “samen te zullen werken met partners in de regio om Noord-Korea een hoge prijs te betalen voor de waterstofbomtest”.

Reacties

Ook de Verenigde Staten hebben de jongste proef van Pyongyang veroordeeld. Het Witte Huis liet vanochtend weten dat “wij het keer op keer duidelijk hebben gemaakt dat wij Noord-Korea niet zullen accepteren als staat die over kernwapens beschikt”, iets wat Pyongyang wel graag wil. Volgens de Amerikanen laat de proef zien dat Noord-Korea geen serieuze voornemens heeft om te onderhandelen over eventuele denuclearisatie.

Dat laatste sluit aan bij eerdere Noord-Koreaanse verklaringen. Het land heeft meerdere malen aangegeven nooit zijn kernwapens te zullen opgeven omdat deze “nuclear deterrent” voorkomt dat Noord-Korea zal worden aangevallen door het Westen. Staatsmedia halen geregeld de voorbeelden aan van Saddam Hoessein en Moammar Kadhafi, die na het opgeven van hun massavernietigingswapens werden afgezet.

De jongste proef zal ook de verhoudingen met China op scherp stellen. De Chinese regering zei woensdag de kernproef “sterk af te keuren”. Hoewel Beijing de laatste grote bondgenoot van Pyongyang is, is de Chinese regering fel tegen het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma gekant. Beijing heeft in het verleden na eerdere kernproeven VN-sancties gesteund tegen Noord-Korea, hoewel China niet zo doortastend is met de uitvoering hiervan.

Verjaardag

De test komt twee dagen voor de verjaardag van Kim Jong-un. Phil Robertson, vicedirecteur voor Azië van Human Rights Watch, zei hierover:

“Kim Jong-un mag het misschien gepast vinden om zijn verjaardag alvast te vieren met een kernproef, maar zelfs een waterstofbom moet de wereld niet laten vergeten dat de dictatuur van de Kimfamilie gefundeerd is op de systematische mishandeling van de Noord-Koreaanse bevolking. Het enige verjaardagscadeau dat Kim Jong-un zou moeten krijgen van de internationale gemeenschap is een enkele reis naar het Internationaal Strafhof in Den Haag, waar hij moet worden aangeklaagd voor misdaden tegen de menselijkheid.”

Noord-Korea zei vorige maand dat het land in staat was om naast een atoomwapen een waterstofbom te testen. Veel internationale analisten trokken deze bewering toen in twijfel. Pyongyang beschikt over een klein arsenaal kernwapens en voert daarna geregeld rakettests uit. In 2012 werd voor het laatst een langeafstandsraket getest, waarbij volgens het Kimregime een satelliet in een baan om de Aarde werd gebracht.

Het land is er voor zover bekend nog niet in geslaagd om atoomwapens te ontwikkelen die klein genoeg zijn om op een projectiel te plaatsen. Dit zou Pyongyang in staat stellen om met kernkoppen de VS te raken – alsook Japan en Zuid-Korea.

Vanavond spreek ik om 18.36 uur op BNR Nieuwsradio over wat deze proef betekent voor Noord-Korea en de internationale gemeenschap.